«Η έλευση του Παρακλήτου – ύμνος και δοξολογία στην Αγία Τριάδα»

counter

Του Παντελεήμονα Λεβάκου, θεολόγου ΜΑ Ιστορικής Θεολογίας – Εκκλησιαστικής Ιστορίας ΕΚΠΑ

«Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, Κυριακῇ ὀγδόῃ ἀπὸ τοῦ Πάσχα, τὴν ἁγίαν Πεντηκοστὴν ἑορτάζομεν». Οκτώ εβδομάδες μετά την Ανάσταση του Κυρίου Ιησού Χριστού, συναντάμε την εορτή της Πεντηκοστής. Μια εορτή ορόσημο για την χριστιανική πίστη επειδή ενώ με την Ανάσταση απέκτησε το περιεχόμενό της, τώρα έφθασε η στιγμή το κήρυγμα το μήνυμα του Ευαγγελίου να μεταφερθεί στα Έθνη. Μια ιουδαϊκής προέλευσης εορτή όπου για τους μεν Ιουδαίους η κάθε οικογένεια έπρεπε να προσφέρει στον Γιαχβέ ένα δεμάτι κριθάρι για να υποδηλώσει την επιθυμία για ειρηνική σχέση μαζί Του, για τους δε χριστιανούς σημαίνει την γενέθλιο ημέρα της Εκκλησίας. Η ημέρα της Πεντηκοστής μας καθιστά μάρτυρες δύο σκηνών· η πρώτη σκηνή διαδραματίζεται στην Παλαιά Διαθήκη και σχετίζεται με την αλαζονεία των ανθρώπων που κατοικούσαν τότε στη Γη. Η δεύτερη σκηνή προέρχεται από τις Πράξεις των Αποστόλων και σχετίζεται με την εκπλήρωση μιας υπόσχεσης. Ο άνθρωπος της Παλαιάς Διαθήκης που προσπαθεί να πλησιάσει εγωιστικά τον Θεό με ένα χειροποίητο κτίσμα – έναν πύργο, με την έλευση του Αγίου Πνεύματος στην Καινή Διαθήκη, στα πρόσωπα των Αποστόλων, βιώνει το μυστήριο της Αποκάλυψης του Θεού στην ανθρωπότητα, εξαλείφει την ντροπή της Βαβέλ και μεταδίδει το μήνυμα της ελπίδας.

Επομένως, «Ὅτε καταβὰς τὰς γλώσσας συνέχεε, διεμέριζεν ἔθνη ὁ Ὕψιστος· ὅτε τοῦ πυρὸς τὰς γλώσσας διένειμεν, εἰς ἑνότητα πάντας ἐκάλεσε, καὶ συμφώνως δοξάζομεν τὸ πανάγιον Πνεῦμα – Όταν «κατέβηκε» ο Ύψιστος (στη γη) προκάλεσε την σύγχυση των γλωσσών και με αυτόν τον τρόπο χώρισε τα Έθνη· όταν (ο Ύψιστος) μοίρασε (το Άγιο Πνεύμα) με την μορφή των πύρινων γλωσσών, κάλεσε όλους σε ενότητα, επομένως όλοι μαζί εορτάζουμε το Πανάγιο Πνεύμα». Στο Κοντάκιο της ημέρας, ο υμνογράφος μας προτρέπει όλοι μαζί να υμνήσουμε και να δοξολογήσουμε το Πανάγιο Πνεύμα. Υμνούμε και δοξολογούμε το τρίτο Πρόσωπο της Αγίας Τριάδας, το οποίο είναι ισότιμο με τον Πατέρα και τον Υιό. Υμνολογούμε το Άγιο Πνεύμα που εκπορεύεται μόνο από τον Πατέρα. Εδώ παρακολουθούμε δύο στιγμές από την αέναη εκπόρευσή Του, η πρώτη κατά το χρονικό της σύγχυσης των γλωσσών στην Παλαιά Διαθήκη και τον χωρισμό των Εθνών που ο Ύψιστος σοφά Επέτρεψε. Η δεύτερη είναι η εμφάνισή Του ως πύρινες γλώσσες που στάθηκαν στα κεφάλια των Αποστόλων με σκοπό να φανερωθεί ότι ήλθε ο Παράκλητος, το «Πνεύμα της αληθείας» για να μαρτυρήσει και να διαδώσει το κήρυγμα του Ευαγγελίου στα Έθνη.

Κομβικός παράγοντας για τον ευαγγελισμό των Εθνών είναι η ενότητα. Η ενότητα ως καρπός της κοινής πίστης, η ενότητα ως καρπός προσευχής των χριστιανών, η ενότητα ως καρπός των λόγων του Θεανθρώπου προς τον Πατέρα Του κατά την «Αρχιερατική προσευχή» που προηγήθηκε του Πάθους. Ο Χριστός προσεύχεται για τους Αποστόλους να παραμείνουν ενωμένοι μεταξύ τους όπως τα Πρόσωπα της Αγίας Τριάδος είναι ενωμένα μεταξύ τους. Προϋπόθεση για την διαφύλαξη της ενότητας είναι η διαρκής συμπαράσταση του Υψίστου προς την ανθρώπινη αδυναμία. Η αδυναμία της ανθρώπινης φύσης είναι αυτή που προκαλεί διαρκώς δυσκολίες στην επικοινωνία των χριστιανών. Η αδυναμία της ανθρώπινης φύσης να αντιμετωπίσει τις επιβουλές του Διαβόλου προς την Εκκλησία του Χριστού είναι αυτή που επιτάσσει «Ταχεῖαν καὶ σταθηρὰν δίδου παραμυθίαν τοῖς δούλοις σου, Ἰησοῦ, ἐν τῷ ἀκηδιάσαι τὰ πνεύματα ἡμῶν, μὴ χωρίζου τῶν ψυχῶν ἡμῶν ἐν θλίψεσι, μὴ μακρύνου τῶν φρενῶν ἡμῶν ἐν περιστάσεσιν, ἀλλὰ ἀεὶ ἡμᾶς πρόφθασον. Ἔγγισον ἡμῖν, ἔγγισον ὁ πανταχοῦ, ὥς περ καὶ τοῖς Ἀποστόλοις σου πάντοτε συνῇς, οὕτω καὶ τοῖς σὲ ποθοῦσιν ἕνωσον σαυτὸν οἰκτίρμον, ἵνα συνημμένοι σοι ὑμνῶμεν, καὶ δοξολογῶμεν τὸ πανάγιόν σου Πνεῦμα – Ταχεία και σταθερή παρηγοριά δώσε στους δούλους σου Ιησού ώστε να μην περιέλθει σε ακηδία το πνεύμα μας, μην αποχωρίζεσαι από τις ψυχές μας στις θλίψεις, μην απομακρύνεσαι από την διάνοιά μας στις (δύσκολες) περιστάσεις, αλλά για πάντα να είσαι συμπαραστάτης μας. Πλησίασέ μας, πλησίασε εμάς Εσύ που βρίσκεσαι παντού, όπως ακριβώς πάντοτε βοηθούσες τους Αποστόλους Σου, έτσι και όσους ποθούν να είναι δίπλα Σου ένωσέ τους με Εσένα φιλάνθρωπε, ώστε ενωμένοι να Σε υμνούμε και να δοξολογούμε το Πανάγιό Σου Πνεύμα».

Οι Απόστολοι, όταν συμπληρώθηκαν οι ημέρες για την εορτή της Πεντηκοστής, έλαβαν από τον Θεό Πατέρα το Άγιο Πνεύμα. Οι πρώην ψαράδες κατεστάθηκαν φορείς του Αγίου Πνεύματος και πορεύθηκαν στα Έθνη, ξεκινώντας από την Ιερουσαλήμ, για να διαδώσουν ότι η ενότητα, σε όλα τα επίπεδα, είναι το βασικό και το σπουδαιότερο στοιχείο στη ζωή των χριστιανών. Ο κάθε χριστιανός οφείλει να παραμένει ενωμένος με την Εκκλησία, ως μέλος αυτής, ώστε με τη συνεργία Αγίου Πνεύματος να καταστεί μέτοχος της αιώνιας ζωής. Ο Παράκλητος «πορεύεται» στον κόσμο με σκοπό να διδάξει την αλήθεια, να φωτίσει τους Αποστόλους, να καταστεί ασφαλής οδοδείκτης στη διαποίμανση της Εκκλησίας από τους, ανά τους αιώνες επί γης, επικεφαλείς αυτής. Οι Απόστολοι ήταν οι πρώτοι που δέχθηκαν το Άγιο Πνεύμα και εμείς, με την σειρά μας,  δεχθήκαμε τα χαρίσματά Του κατά την βάπτισή μας. Η έλευση του Αγίου Πνεύματος μας καλεί σε ενότητα μεταξύ μας, μια ενότητα που ξεκινά από την κορυφή της ανθρώπινης ιεραρχίας της Εκκλησίας για να καταλήξει στην βάση της (δηλαδή στο ποίμνιο). Ενωμένοι, λοιπόν, ως σώμα Χριστού θα είμαστε σε θέση να εννοήσουμε ότι το Άγιο Πνεύμα πρέπει να «κατασκηνώσει» και στις δικές μας καρδιές. Παρακολουθώντας το Άγιο Πνεύμα να διδάσκει και να ενισχύει τους Αποστόλους, ας ζητήσουμε από τον Θεό Πατέρα να λάβουμε το Άγιο Πνεύμα για καταθέτουμε την μαρτυρία για την πίστη μας απέναντι στις σύγχρονες προκλήσεις και να αυξάνουμε την κατά Θεόν προκοπή μας επικαλούμενοι τις πρεσβείες των Αγίων Αποστόλων, Αμήν!