Άγιος Συμεών ο Νέος Θεολόγος - Λαμβάνουν όλοι το Αγ. Πνεύμα;

counter

Και να μην πει κανείς: “Εγώ έχω λάβει το Χριστό με το άγιο βάπτισμα”, αλλά ας μάθει ότι δεν λαμβάνουν το Χριστό με το βάπτισμα όλοι όσοι βαπτίζονται. Λαμβάνουν μόνοι αυτοί που είναι είτε βεβαιόπιστοι και έχουν γνώση τέλεια είτε αυτοί που τακτοποίησαν τον εαυτό τους, καθαρίζοντας τον από πριν και έτσι βαπτίζονται. Και τούτο το γνωρίζει αυτός που ερευνά τις Γραφές, από τους αποστολικούς λόγους και πράξεις. Γιατί έχει γραφεί: “ Όταν άκουσαν οι απόστολοι που βρίσκονταν στα Ιεροσόλυμα, ότι η Σαμάρεια έχει δεχτεί το λόγο του Θεού, έστειλαν σε αυτούς τον Πέτρο και τον Ιωάννη, οι οποίοι αφού κατέβηκαν από τα Ιεροσόλυμα, προσεύχονταν να λάβουν το Άγιο Πνεύμα οι Σαμαρείτες. Και δεν είχε λάβει ακόμη κανένας το Άγιο Πνεύμα, υπήρχαν δε, μόνο βαπτισμένοι στο όνομα του Κυρίου μας Ιησού Χριστού. Τότε έβαζαν τα χέρια τους επάνω τους, και ελάμβαναν το Άγιο Πνεύμα”.

Είδες πως δεν λαμβάνουν το Άγιο Πνεύμα, αμέσως όλοι όσοι βαπτίζονται; Έμαθες από τους Αποστόλους, πως κάποιοι που αν και πίστεψαν και βαπτίστηκαν, δεν ‘ντύθηκαν’ το Χριστό, με το βάπτισμα; Γιατί, εάν αυτό είχε γίνει (να ‘ντυθούν’ το Χριστό), δεν θα προσεύχονταν μετά και θα έβαζαν τα χέρια τους οι Απόστολοι σε αυτούς. Λαμβάνοντας το Άγιο Πνεύμα, τον Κύριο Ιησού ελάμβαναν. Γιατί, δεν είναι άλλο ο Χριστός και άλλο το Άγιο Πνεύμα. Και ποιος το λέει αυτό; Ο ίδιος ο Θεός Λόγος, μιλώντας στην Σαμαρείτιδα: “Είναι Πνεύμα ο Θεός”. Εάν λοιπόν ο Χριστός είναι Θεός, είναι Πνεύμα κατά τη φύση της θεότητας, και αυτός που έχει το Χριστό, Άγιο Πνεύμα έχει. Αυτός δε που έχει το Άγιο Πνεύμα, τον ίδιο πάλι τον Κύριο έχει, καθώς λέει και ο Παύλος: “Το δε Πνεύμα, ο Κύριος είναι”…

Πηγή: Άγιος Συμεών ο Νέος Θεολόγος, “Βίβλος των Ηθικών”, Λόγος Ι΄

Β’ – Περι αυτών που νομίζουν πως έχουν το Άγιο Πνεύμα

Να και πάλιν εγώ απευθύνομαι προς αυτούς που λέγουν ότι έχουν Πνεύμα Άγιον, δίχως να το γνωρίζουν, και νομίζουν ότι το απέκτησαν με το Θείον Βάπτισμα μέσα τους. Νομίζουν ότι έχουν τον θησαυρόν (Β’ Κορ. 4, 7), αλλά όμως καταλαβαίνουν ότι ο εαυτός τους είναι εντελώς άδειος από αυτόν. Προς εκείνους που ομολογούν ότι εις το άγιον Βάπτισμα δεν αισθάνθηκαν τελείως τίποτε, αλλά πιστεύουν ότι από τότε η δωρεά του Θεού κατοίκησε μέσα τους και μέχρι τώρα υπάρχει μέσα εις την ψυχήν τους, δίχως να την καταλαβαίνουν και να την αισθάνωνται. Και όχι μόνον προς αυτούς (απευθύνομαι) αλλά και προς εκείνους που λέγουν ότι δεν έλαβαν ποτέ καμμίαν αίσθησι της Χάριτος του Αγίου Πνεύματος δια της θεωρίας και αποκαλύψεως, αλλά μόνον με την πίστι και τον λογισμό. Και δεν εδέχθησαν την Χάρι δια της εμπειρίας αλλά την κρατούν μέσα τους με την ακρόασι των θείων λόγων.

Θα παραθέσω, λοιπόν, όσα λέγουν, και άκουσε τι ισχυρίζονται αυτοί οι δήθεν σοφοί και επιστήμονες (Δευτ. 1, 13. Πρβλ. Ησ. 5, 21) κατά την γνώμη τους: «Όσοι εις Χριστόν εβαπτίσθητε, λέγει ο Παύλος, Χριστόν ενεδύσασθε» (Γαλ. 3, 27). Τι λοιπόν; Δεν είμεθα κι εμείς βαπτισμένοι; Εάν βαπτισθήκαμε, είναι φανερόν, όπως λέγει ο Απόστολος, ότι έχομεν ενδυθή τον Χριστόν. Αυτός είναι ο πρώτος ισχυρισμός τους και η απόδειξίς του, δια του αγιογραφικού χωρίου.

Τι θα μπορούσαμε να απαντήσωμε, όχι εμείς, αλλά το Άγιον Πνεύμα, προς αυτούς; Αυτό το ένδυμα, τι λέτε ότι είναι, άνθρωποι, ο Χριστός; Ναι, λέγουν. Ο Χριστός δηλαδή είναι κάτι -δια να ομιλήσω κι εγώ σαν άφρων προς ανόητους- ή δεν είναι; Είναι κάτι, βεβαίως θα πουν, εάν δεν έχουν χάσει τελείως τα λογικά τους. Εάν, όμως, ομολογείτε ότι είναι κάτι, πέστε τι είναι. Δια να διδάξετε πρώτα τους εαυτούς σας να μην ομιλούν σαν άπιστοι, αλλά σαν πιστοί. Τι άλλο, βεβαίως, είναι ο Χριστός αν όχι Θεός αληθινός, ο οποίος έγινε αληθινά τέλειος άνθρωπος; Αφού το παραδέχεσθε, αυτό, πέστε μας και για ποιον λόγον έγινε ο Θεός άνθρωπος; Οπωσδήποτε, σύμφωνα με την διδασκαλία των Θείων Γραφών και τα ίδια τα γεγονότα που συνέβησαν και συμβαίνουν συνεχώς -ακόμη κι αν εσείς τα αγνοείτε μη θέλοντας να τα ακούσετε- για να κάνη τον άνθρωπον Θεόν (Ιω. 1, 12. Γαλ. 4, 5). Και με ποιον τρόπον κατεργάζεται την θέωσι του ανθρώπου; Δια της σαρκός ή δια της Θεότητός Του; Βεβαίως δια της Θεότητος. «Η σαρξ ουκ ωφελεί ουδέν. το πνεύμα εστιν το ζωοποιούν» (Ιω. 6, 63). Εάν, λοιπόν, δια της Θεότητός Του εθέωσε πρώτα την σάρκα την οποία προσέλαβε, και εμάς όλους μας ζωοποιεί όχι με την φθαρτή σάρκα, αλλά με την θεωθείσα σάρκα Του. Ώστε ποτέ και με κανένα τρόπο να μην τον θεωρήσωμε άνθρωπο αλλά να Τον ομολογήσωμε ένα Θεόν τέλειον με δύο φύσεις -διότι ένας είναι ο Θεός- επειδή το φθαρτόν κατεπόθη υπό της αφθαρσίας (Α’ Κορ. 15, 54), και το σώμα δεν αφανίσθηκε από το ασώματον, αλλά το σώμα ηλλοιώθη τελείως και μένει ασύγχυτον, αρρήτως αναμεμιγμένο και ενωμένο με την Τριαδική Θεότητα, δια μίξεως αμίκτου, ώστε να προσκυνείται ένας Θεός σε τρία Πρόσωπα, τον Πατέρα, τον Υιόν και το Άγιον Πνεύμα. Και καμμία προσθήκη να μη γίνη εις τον αριθμό των Προσώπων, λόγω της ενανθρωπήσεως, ούτε να υποστή καμμίαν μεταβολήν η Αγία Τριάς εκ του ανθρωπίνου σώματος.

Δια ποιον λόγον τα λέγω αυτά; Δια να γνωρίσης εκ των προτέρων αυτά που ωμολόγησες, όταν σε ρώτησα. Να μη παρεκκλίνης εξ αγνοίας από την ευθείαν οδόν των νοημάτων και εμάς να κουράσης και εις την ψυχήν σου να προσθέσης περισσότερον κρίμα.

Πάλιν, όμως, θα σου υπενθυμίσω με συντομία όσα είπαμε, δια να γίνουν κατανοητά και αυτά που θα πω παρακάτω. Είναι, λοιπόν, ο Χριστός. Τι είναι όμως; Θεός αληθινός, ο οποίος έγινε και τέλειος άνθρωπος, αληθινά. Και έγινε άνθρωπος -που δεν ήτο πριν- δια να κάνη Θεόν τον άνθρωπον - που ποτέ προηγουμένως δεν είχε γίνει. Και μας εθέωσε και θα μας θεοποιεί όχι μόνον δια της σαρκός Του. Διότι αυτή δεν χωρίζεται. Πρόσεχε τώρα και απάντησέ μου με σύνεσι καθώς θα σε ρωτώ (Σοφ. Σειράχ 5, 12). Εάν οι βαπτισμένοι ενδύονται τον Χριστόν (Γαλ. 3, 27), τι είναι αυτό που ενδύονται; Ο Θεός. Και αυτός που εφόρεσε τον Θεόν δεν καταλαβαίνει νοερώς και δεν βλέπει τι εφόρεσε; Αυτός που είναι γυμνός και ενδύεται καταλαβαίνει το ένδυμα και το βλέπει. Και αυτός που είναι γυμνός εις την ψυχήν, όταν ενδύεται τον Θεόν δεν τον καταλαβαίνει; Εάν δεν αισθάνεται ο ενδυόμενος τον Θεόν, τι τέλος πάντων εφόρεσε; Λοιπόν, για σένα ο Θεός δεν είναι παρά ένα τίποτε! Διότι αν ήτο κάτι, αυτοί που θα τον εφορούσαν, θα Τον καταλάβαιναν. Διότι, όταν δεν ενδυόμεθα τίποτε, δεν καταλαβαίνομε τίποτε. Ενώ, όταν ενδυόμεθα κάτι εμείς οι ίδιοι, ή κάποιοι άλλοι μας ενδύουν, το καταλαβαίνομε πολύ καλά, εάν βέβαια οι αισθήσεις μας λειτουργούν σωστά. Διότι μόνον οι νεκροί δεν καταλαβαίνουν όταν τους ενδύουν και φοβούμαι μήπως και αυτοί που τα ισχυρίζονται αυτά είναι πράγματι νεκροί και γυμνοί. Και έτσι απαντήθηκε το ζητούμενο.

Πηγή: ΟΣΙΟΥ ΠΑΤΡΟΣ ΗΜΩΝ ΣΥΜΕΩΝ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΘΕΟΛΟΓΟΥ, ΛΟΓΟΣ ΗΘΙΚΟΣ E’ «ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΚΥΨΕΛΗ» ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 1999

ΣΧΟΛΙΟ : Δυστυχώς οι ψευτοπνευματικοί κοροϊδεύουν τούς πιστούς καί τούς κρατούν στήν άγνοια μέ ψεύτικες διαβεβαιώσεις. Εάν ρίξουμε μιά ματιά στόν χθεσινό Απόστολο :

"Ἑνὶ δὲ ἑκάστῳ ἡμῶν ἐδόθη ἡ χάρις κατὰ τὸ μέτρον τῆς δωρεᾶς τοῦ Χριστοῦ. 8 διὸ λέγει· ἀναβὰς εἰς ὕψος ᾐχμαλώτευσεν αἰχμαλωσίαν καὶ ἔδωκε δόματα τοῖς ἀνθρώποις. 9 τὸ δὲ ἀνέβη τί ἐστιν εἰ μὴ ὅτι καὶ κατέβη πρῶτον εἰς τὰ κατώτερα μέρη τῆς γῆς; 10 ὁ καταβὰς αὐτός ἐστι καὶ ὁ ἀναβὰς ὑπεράνω πάντων τῶν οὐρανῶν, ἵνα πληρώσῃ τὰ πάντα. 11 καὶ αὐτὸς ἔδωκε τοὺς μὲν ἀποστόλους, τοὺς δὲ προφήτας, τοὺς δὲ εὐαγγελιστάς, τοὺς δὲ ποιμένας καὶ διδασκάλους, 12 πρὸς τὸν καταρτισμὸν τῶν ἁγίων εἰς ἔργον διακονίας, εἰς οἰκοδομὴν τοῦ σώματος τοῦ Χριστοῦ, 13 μέχρι καταντήσωμεν οἱ πάντες εἰς τὴν ἑνότητα τῆς πίστεως καὶ τῆς ἐπιγνώσεως τοῦ υἱοῦ τοῦ Θεοῦ, εἰς ἄνδρα τέλειον, εἰς μέτρον ἡλικίας τοῦ πληρώματος τοῦ Χριστοῦ"

ίσως μάς γίνει φανερό ότι η εξομολόγηση, η Θεία Ευχαριστία καί η κατήχηση ακόμη, όχι μόνο δέν αρκούν αλλά δέν αφορούν εις τήν οικοδομήν τού Σώματος του Χριστού, εις τόν καταρτισμόν τών Αγίων. Αυτή τήν καταστροφή έφερε στήν εκκλησία ο κληρικαλισμός καί τήν ολοκληρώνει ο οικουμενισμός. Ο σύγχρονος κληρικαλισμός στηρίζεται αποκλειστικά στήν οργανωσιακή ψευτοαρετή τής εγκράτειας, παρά τίς σαφέστατες προειδοποιήσεις τού Μεγάλου Βασιλείου. Μπορούμε νά εφαρμόσουμε τήν εγκράτεια στήν υπερηφάνεια; Καί εάν τήν εφαρμόσουμε στήν φιλαργυρία δέν μάς δίνει ατόφιο τό πάθος τής φιλαργυρίας; Δηλαδή η εγκράτεια δέν είναι η φιλαργυρία η οποία κυριαρχεί στά υπόλοιπα δύο αβυσσαλέα πάθη τής ψυχής; 
πηγή

Εὐχή εἰς τό Ὁμοούσιον καί Ὁμόθρονον τῷ Πατρί καί τῷ Υἱῷ Πνεῦμα Ἅγιον

counter

Ἅγιος Συμεών ὁ Νέος Θεολόγος

Ἐλθέ ἡ εὐφρόσυνος ζωή καί αἰώνιος καί παντοκρατορική δεξιά, τό Πανάγιον καί Ζωοποιόν καί Δημιουργόν Πνεῦμα … Ἐλθέ, Ἐσύ πού Σέ πόθησε καί Σέ ποθεῖ ἡ ψυχή μου  … Ἐλθέ  ἡ παντοτινή μου χαρά καί ἀπόλαυση καί δόξα. Ἐλθέ ἡ πνοή μου, ἡ ζωή μου, ἡ παρηγοριά τῆς ψυχῆς μου. Γίνε Ἐσύ γιά μένα τά πάντα, τροφή ἀνεκλάλητος, ἔνδυμα ἀπαστράπτον  καί καταφλέγον τούς δαίμονας. Γίνε γιά μένα, φῶς ἀνέσπερον καί ἥλιος ἄδυτος. Ἀπομάκρυνε ἀπό μένα, Πνεῦμα Ἅγιο, κάθε ὀλέθριο μετεωρισμό καί βάλε στή γλώσσα μου χαλινάρι. Κάνε τήν ἀκοή μου ὑπάκουη στίς ἅγιες ἐντολές Σου, δός μου ὑπομονήν στίς θλίψεις, συνέτισε καί στήριξε τήν καρδιά μου μέ μακροθυμία, μέ ἀκακία, μέ ἐγκράτεια, μέ συμπάθεια, μέ ἐλεημοσύνη, μέ ἀγάπη, μέ ταπεινοφροσύνη, μέ εἰρήνη, πρός τόν ἑαυτό μου καί πρός ὅλους … Δός μου διάκριση στούς λογισμούς ποιούς πρέπει νά προτιμῶ. Δός νά καταλαβαίνω τίς μεθοδεῖες τοῦ διαβόλου, καί νά τίς ἀποδοκιμάζω  μαζί μ’ αὐτόν. Σέ ὅλα νά κόβω τό δικό μου θέλημα καί νά εξαρτῶ ὅλα ὅσα μέ ἀφοροῦν ἀπό τή δική Σου πρόνοια. Διότι ἀπό Σένα πηγάζει ἡ ζωή μου, τό φῶς μου, ἡ σωτηρία μου. Σέ εὐλογῶ, Σέ δοξάζω καί Σέ προσκυνῶ σύν τῷ ἀνάρχῳ Πατρί καί τῷ συναϊδίῳ αυτῷ Υἱῷ· πάντοτε νῦν καί ἀεί καί εἰς τούς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν.

Ποιοι βλασφημούν κατά του Αγίου Πνεύματος;

counter

• α) Όσοι αρνούνται τη χάρη του Θεού, την θεία ευσπλαχνία, τη φιλανθρωπία και την Πρόνοια του Θεού.
  β) Όσοι περιφρονούν τον θειο νόμο.
  γ) Όσοι αρνούνται τις ενέργειες τού Άγιου Πνεύματος και αποδίδουν αυτές σε άλλες δυνάμεις (στις δυνάμεις τού σκότους, στον πονηρό).
  δ) Όσοι αρνούνται τις δωρεές και τούς καρπούς τού Άγιου Πνεύματος. Οι Φαρισαίοι βλασφημούσαν κατά τού Άγιου Πνεύματος όταν έλεγαν ότι: «Ούτος ουκ εκβάλλει τά δαιμόνια ειμή εν τω Βεελζεβούλ, άρχοντι των δαιμονίων» (Ματθ. ιβ’, 24), δηλαδή: «Οι Φαρισαίοι, όταν είδαν ότι όλα τα πλήθη τού λαού εκπλήσσονταν από τη διδασκαλία και τα θαύματα τού Χριστού και Τον ακολουθούσαν με πίστη ως Σωτήρα και Λυτρωτή τους, τότε φθόνησαν τόσο πολύ τη δόξα τού Χριστού και για να εξουδετερώσουν την εντύπωση πού προκαλούσαν τα θαύματα Του είπαν: Αυτός δεν βγάζει τα δαιμόνια παρά με την βοήθεια και τη δύναμη τού Βελζεβούλ, τού σατανά, πού είναι ό άρχοντας των δαιμονίων».
  ε) Όσοι έχουν περισσή πεποίθηση στην ευσπλαχνία [μόνο] τού Θεού και αρνούνται τη δικαιοσύνη Του.
  στ) Όσοι δεν έχουν καμιά ελπίδα στον Θεό (δηλαδή, όσοι έπαψαν νά ελπίζουν στον Θεό και απελπίστηκαν).
  ζ) Όσοι αθετούν την πίστη στον Υιό τού Θεού, τον Κύριο μας Ιησού Χριστό.
  η) Όσοι πολεμούν την αλήθεια και τη δικαιοσύνη.
  θ) Οι κακόδοξοι πού καταδιώκουν την Εκκλησία.
  ι) Οι απεγνωσμένοι (δηλαδή, όσοι κυριεύτηκαν τελείως από την απελπισία και αρνούνται την παντοδυναμία, τη φιλανθρωπία, την αγαθότητα και την Πρόνοια τού Θεού)].
  - See more at: http://www.ekklisiaonline.gr/index.php?Itemid=1012&id=17591:poioi-vlasfimoyn-kata-tou-agiou-pneymatos&option=com_k2&view=item#sthash.BbDc0dUV.dpuf
• 
  

Το Άγιο Πνεύμα στην Ορθοδοξία και στις αιρέσεις

counter

1. Το Άγιο Πνεύμα στην Ορθοδοξία και στις αιρέσεις

1. 
   
2. ΤΕΥΧΟΣ 95           ΤΡΙΠΟΛΙΣ              ΑΠΡΙΛΙΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2016
3. 
   
4. ΤΟ ΑΓΙΟ ΠΝΕΥΜΑ
5. ΣΤΗΝ ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΚΑΙ ΣΤΙΣ ΑΙΡΕΣΕΙΣ
6. 
   
7. Πεντηκοστή, Ἅγιο Πνεῦμα καί Ἐκκλησία
8. 
   
9. Κάθε φορά, πού ἡ Ἐκκλησία μας ἑορτάζει τή μεγάλη ἑορτή τῆς Πεντηκοστῆς, ἡ προσοχή μας στρέφεται στό τρίτο πρόσωπο τῆς Ἁγίας Τριάδος, στό Ἅγιο Πνεῦμα. Σ’ αὐτό ἀκριβῶς μᾶς προτρέπει καί ἡ Ἀκολουθία τῆς ἑορτῆς, ἡ ὁποία περιέχει εὐχές καί ὕμνους, πού ἀπευθύνονταιἀποκλειστικά στό τρίτο πρόσωπο τῆς Ἁγίας Τριάδος, ἀλλά καί ἡ Ἀκολουθία τῆς ἑπόμενηςἡμέρας, τῆς «Δευτέρας τοῦ Ἁγίου Πνεύματος», ἡ ὁποία ἔχει ἀφιερωθεῖ ἐξ ὁλοκλήρου στό πρόσωπο Ἐκεῖνο, πού ἐνήργησε στό γεγονός τῆς Πεντηκοστῆς. Μέ αὐτό τόν τρόπο, προβάλλεται καί διασφαλίζεται ἡ ὀρθή ἀντίληψη γιά τό Ἅγιο Πνεῦμα, ἀφοῦ ἡ ὀρθή ἀντίληψη καί πίστη, ὁδηγεῖσέ ὀρθή σχέση μέ τόν Θεό καί ἀπό τήν ὀρθή σχέση ἐξαρτᾶται ἡ σωτηρία μας. Γι’ αὐτό ἡἘκκλησία, ἔχοντας ἀποκλειστικό σκοπό τή σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου καί τοῦ σύμπαντος κόσμου, συνεχῶς προβάλλει τήν ὀρθή πίστη, τήν Ἀλήθεια τοῦ Εὐαγγελίου, ὡς ἀπαραίτητη προϋπόθεση τῆς σωτηρίας.
10. 
    
11. Ἐπί πλέον, ἡ Ἐκκλησία ἔχει γνωρίσει κατά τό παρελθόν, ἰδιαίτερα κατά τόν γ' καί δ' μ.Χ. αἰ., μεγάλες αἱρέσεις πού ἀλλοίωναν τή διδασκαλία της γιά τό Ἅγιο Πνεῦμα. Αὐτές καταδικάστηκανἀπό τήν Β' Οἰκουμενική Σύνοδο τό 381 μ.Χ., ἡ ὁποία ὅρισε στό Σύμβολο τῆς Πίστεως ὅτι, πιστεύουμε «καί εἰς τό Πνεῦμα τό Ἅγιον, τό Κύριον, τό ζωοποιόν, τό ἐκ τοῦ Πατρόςἐκπορευόμενον, τό σύν Πατρί καί Υἱῷ συμπροσκυνούμενον καί συνδοξαζόμενον, τό λαλῆσαν διά τῶν Προφητῶν». Κατά τή διατύπωση αὐτή, τό Ἅγιο Πνεῦμα εἶναι Θεός («Κύριον»), παρέχει τή ζωή («ζωοποιόν»), ἔχει τήν ὕπαρξή του («ἐκπορεύεται») ἀπό τόν Πατέρα (μόνο ἀπό Αὐτόν), προσκυνεῖται καί δοξάζεται μαζί μέ τόν Πατέρα καί τόν Υἱό (δηλαδή εἶναι «ὁμοούσιον» μέ τάἄλλα δύο πρόσωπα τῆς Ἁγίας Τριάδος) καί μίλησε διά τῶν Προφητῶν. Ἡ παραπάνω διατύπωση τῆς διδασκαλίας γιά τό Ἅγιο Πνεῦμα θεωρεῖται πλήρης καί ὁλοκληρωμένη. Ὡστόσο, ἐπειδήὑπάρχει πάντα ὁ κίνδυνος ἀναβίωσης ἀρχαίων αἱρέσεων ἤ ἐμφάνισης νέων, ἡ Ἐκκλησία συνεχῶς προβάλλει αὐτή τή διδασκαλία καί ἡ καλύτερη εὐκαιρία εἶναι, βέβαια, ὁ ἑορτασμός τῆς Πεντηκοστῆς.
12. Ὄντως, δύο περίπου αἰῶνες μετά τήν Β' Οἰκουμενική Σύνοδο (381), ἀπό τά μέσα τοῦ στ' μ.Χ. αἰ., ἄρχισε νά ἐμφανίζεται μεταξύ τῶν Φράγκων ἡ αἵρεση τοῦ filioque, δηλαδή ἡπεπλανημένη διδασκαλία ὅτι τό Ἅγιο Πνεῦμα ἐκπορεύεται «καί ἐκ τοῦ Υἱοῦ». Ἡ προοδευτικήἐπικράτησή της στή Δύση ὁδήγησε στό ὁδυνηρότερο γεγονός τῆς ἐκκλησιαστικῆς Ἱστορίας, στό μέγα σχίσμα τοῦ Πατριαρχείου τῆς πρεσβυτέρας Ρώμης τοῦ 1054 μ.Χ. Στήν ἐποχή μας ὑπάρχουνὁμάδες, πού εἴτε ἀναβιώνουν ἀρχαῖες αἱρετικές ἀντιλήψεις γιά τό Ἅγιο Πνεῦμα (ΜάρτυρεςἸεχωβᾶ), εἴτε συγχέουν τίς ἐνέργειές Του μέ ἐνέργειες ἀκαθάρτων πνευμάτων (Πεντηκοστιανοί κ.ἄ.). Γι’ αὐτό, εἶναι ἀπαραίτητο νά ἀσχοληθοῦμε μέ ἀρχαῖες καί σύγχρονες αἱρετικές ἀντιλήψεις γιά τό Ἅγιο Πνεῦμα, καί μέ τήν ἀπάντηση τῆς Ἐκκλησίας μας σ’ αὐτές. Σέ ἑπόμενο τεῦχος τοῦἐντύπου μας θά ἀσχοληθοῦμε εἰδικότερα μέ τή λατινική διδασκαλία γιά τήν ἐκπόρευση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.
13. 
    
14. Οἱ Πνευματομάχοι τῆς ἀρχαίας Ἐκκλησίας
15. 
    
16. Στήν ἀρχαία Ἐκκλησία ὑπῆρξαν δύο μορφές Πνευματομάχων, δηλαδή αἱρετικῶν πούὑποτιμοῦσαν τό Ἅγιο Πνεῦμα, ἀλλοιώνοντας τήν ἀντίστοιχη διδασκαλία τῆς Ἐκκλησίας. Ἡ μία τό θεωροῦσε «κτίσμα», δηλαδή δημιούργημα τοῦ Θεοῦ, ἤ «πνεῦμα λειτουργικόν», δηλαδή πίστευε ὅτι εἶναι ἕνας ἀπό τούς Ἀγγέλους. Ἡ ἄλλη πίστευε ὅτι τό Ἅγιο Πνεῦμα δέν εἶναι διακεκριμένο πρόσωπο, ἀλλά μιά ἀπρόσωπη δύναμη ἤ ἐνέργεια τοῦ Θεοῦ ἤ ἀκόμη μία μορφή, μέ τήν ὁποία ἐμφανίζεται ὁ Θεός στόν κόσμο.
17. Πρῶτα ἐμφανίστηκε ἡ δεύτερη μορφή Πνευματομάχων μεταξύ τῶν αἱρετικῶν Μοναρχιανῶν, οἱ ὁποῖοι δέχονταν γιά τό Πνεῦμα ὅ,τι ἀκριβῶς δέχονταν καί γιά τόν Υἱό, τό δεύτερο πρόσωπο τῆςἉγίας Τριάδος. Ὁ αἱρετικός ἐπίσκοπος Ἀντιοχείας Παῦλος ὁ Σαμοσατεύς (200-275) καί οἱ ὁπαδοί του πίστευαν ὅτι ὁ Υἱός καί τό Ἅγιο Πνεῦμα εἶναι ἀπρόσωπες καί ἀνυπόστατες δυνάμεις ἤἐνέργειες τοῦ Θεοῦ, γι’ αὐτό ὀνομάστηκαν Δυναμικοί Μοναρχιανοί. Μεγάλη Σύνοδος στήνἈντιόχεια τό 268 καθαίρεσε τόν Παῦλο Σαμοσατέα καί καταδίκασε τίς ἀντιλήψεις του. Τήν ἴδια περίπου ἐποχή ὁ αἱρετικός Σαβέλλιος (+240) καί οἱ ὁπαδοί του δίδασκαν ὅτι ὁ Πατήρ, ὁ Υἱός καί τό Ἅγιο Πνεῦμα εἶναι τρεῖς τρόποι ἤ τρεῖς μορφές ἤ τρία προσωπεῖα μέ τά ὁποῖα ὁ ἕνας Θεόςἐμφανίζεται στόν κόσμο. Οἱ ὁπαδοί τοῦ Σαβέλλιου ὀνομάστηκαν Τροπικοί Μοναρχιανοί καί πίστευαν ὅτι ὁ ἕνας καί μοναδικός Θεός στήν Παλαιά Διαθήκη ἐμφανίζεται ὡς Πατήρ, στήν Καινή ἐμφανίζεται ὡς Υἱός καί στήν Ἐκκλησία ἐμφανίζεται ὡς Ἅγιο Πνεῦμα. Ὡστόσο, τήν ἐποχή αὐτή οἱ Πνευματομάχοι δέν ἀποτελοῦσαν διακεκριμένη ὁμάδα αἱρετικῶν.
18. Ἀπό τίς ἀρχές τοῦ δ' μ.Χ. αἰ. συντάραξε τήν Ἐκκλησία ἡ φοβερή αἵρεση τοῦ Ἀρείου (260-336), πού δίδασκε ὅτι ὁ Υἱός εἶναι κτίσμα (δημιούργημα τοῦ Θεοῦ). Ὅπως εἶναι φυσικό, οἱὁπαδοί της ἦταν οἱ πρῶτοι Πνευματομάχοι τῆς πρώτης μορφῆς, ἀφοῦ πίστευαν πῶς ὅ,τι ἰσχύει γιά τόν Υἱό, ἰσχύει καί γιά τό Ἅγιο Πνεῦμα. Ἔτσι, ὁ ἀκραῖος ἀρειανός Εὐνόμιος Κυζίκου (320-390)ἀποκαλοῦσε τό Ἅγιο Πνεῦμα «ποίημα τοῦ ποιήματος». Ὅταν ὁ Ἀρειανισμός ἄρχισε νά ὑποχωρεῖ, κάποιοι μετριόφρονες ὁπαδοί του, ἐνῶ ἦταν πρόθυμοι νά δεχθοῦν τή διδασκαλία τῆς Ἐκκλησίας γιά τόν Υἱό, δέν ἔκαναν τό ἴδιο καί γιά τό Ἅγιο Πνεῦμα. Οἱ πρῶτες διακεκριμένες ὁμάδες Πνευματομάχων ἐμφανίστηκαν στήν ἐπισκοπή Θμούεως τῆς Αἰγύπτου, ὅταν ἐπίσκοπος ἦταν ὁἅγιος Σεραπίων (300-362), μαθητής τοῦ Μεγάλου Ἀθανασίου (295-373). Αὐτοί πίστευαν ὅτι τόἍγιο Πνεῦμα εἶναι «πνεῦμα λειτουργικόν» (Ἄγγελος). Λίγο ἀργότερα γνωστοί Πνευματομάχοιἦσαν οἱ Μακεδόνιος Κων/πόλεως (+364), Εὐστάθιος Σεβαστείας (300-378) κ.ἄ.

19. 

    Στή Βάπτιση τοῦ Χριστοῦ τό Ἅγιο Πνεῦμα ἐμφανίστηκε «ἐν εἴδει Περιστερᾶς»

20. Ἡ πρώτη ἀντιμετώπιση τῆς αἵρεσης ἔγινε ἀπό τόν Μέγα Ἀθανάσιο (295-373) μέ τίς Πρός Σεραπίωνα ἐπιστολές του (358-359). Στή συνέχεια, συστηματικά ἔργα Περί Ἁγίου Πνεύματοςἔγραψαν οἱ μεγάλοι Πατέρες Βασίλειος ὁ Μέγας (330-378), Γρηγόριος Νύσσης (335-395) καί Γρηγόριος ὁ Θεολόγος (328-390). Ἡ Β' Οἰκουμενική Σύνοδος (381) καταδίκασε τούς Πνευματομάχους στά πρόσωπα τῶν Μακεδονίου, Σαβελλίου κ.ἄ. καί διατύπωσε τήν ἀλήθεια γιά τό Ἅγιο Πνεῦμα στό 8ο ἄρθρο τοῦ Συμβόλου τῆς Πίστεως, ὅπως προαναφέραμε. Ἀπό τότε καμμία σοβαρή ἀμφισβήτηση τῆς διδασκαλίας γιά τό Ἅγιο Πνεῦμα δέν ὑπῆρξε στήν Ἀνατολή,ἐκτός τῆς αἵρεσης τοῦ filioque πού ἐμφανίστηκε στή Δύση.
21. 
    
22. Τό Ἅγιο Πνεῦμα σέ σύγχρονες αἱρέσεις
23. 
    
24. Στήν ἐποχή μας τήν αἵρεση τῶν Πνευματομάχων ἀναβίωσαν οἱ Μάρτυρες τοῦ Ἰεχωβᾶ καί κάποιες ἄλλες, σχεδόν ἄγνωστες, ἀντιτριαδικές αἱρέσεις. Οἱ Μάρτυρες τοῦ Ἰεχωβᾶ θεωροῦν πλάνη καί εἰσήγηση τοῦ διαβόλου τή διδασκαλία γιά τήν Ἁγία Τριάδα. Κατά συνέπειαν, θεωροῦν τό Ἅγιο Πνεῦμα ὡς τήν «ἐνεργό δύναμη» τοῦ Θεοῦ, ὅπως οἱ ἀρχαῖοι Δυναμικοί Μοναρχιανοί: «Τό πνεῦμα τό ἅγιον σημαίνει τήν ἀόρατον δύναμιν ἤ ἐπίδρασιν τοῦ Θεοῦ» (Κιθάρα τοῦ Θεοῦ, σ. 16). «Ἡ λέξις πνεῦμα, δέν σημαίνει ὄν ἤ πρόσωπον ἤ πλάσμα, ἀλλά τήν δύναμη τοῦ ἸεχωβᾶΘεοῦ» (Πλούτη, σ. 197).
25. Σέ ἄλλες περιπτώσεις παρατηροῦμε σύγχυση τῶν ἐνεργειῶν τοῦ Ἁγίου Πνεύματος μέἐνέργειες πονηρῶν (δαιμονικῶν) πνευμάτων, σέ συνδυασμό μέ μιά τραγική διαστροφή τοῦγεγονότος τῆς Πεντηκοστῆς. Αὐτό συμβαίνει στίς διάφορες ὁμάδες Πεντηκοστιανῶν, στό εὐρύτερο λεγόμενο «χαρισματικό κίνημα» καί σέ κύκλους ψευδοχαρισματούχων, ψευδοπροφητῶν καί ἄλλων πεπλανημένων. Στούς κύκλους αὐτούς ἐπικρατεῖ σύγχυση σχετικά καί μέ τό τί ἀκριβῶς λαμβάνουμε ἀπό τό Ἅγιο Πνεῦμα. Κατά τήν Ὀρθόδοξη Παράδοση, δέν ὑπάρχει δυνατότητα μετοχῆς οὔτε στήν Οὐσία, οὔτε στήν Ὑπόσταση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, παρά μόνο στίς Ἐνέργειεςἤ στή Χάρη Του. Ἡ Περιστερά τοῦ Βαπτίσματος καί οἱ Φλόγες τῆς Πεντηκοστῆς δέν ἦταν Οὐσίαἤ Ὑπόσταση, οὔτε βέβαια ἐνεργήματα (κτιστά ἀποτελέσματα Ἐνεργειῶν), ἀλλά ἄκτιστεςἘνέργειες τοῦ Πνεύματος. Ὡστόσο, ἀπό τή μακραίωνη ἐκκλησιαστική ἐμπειρία γνωρίζουμε ὅτι γιά κάθε αὐθεντική Ἐνέργεια ἤ ἐνέργημα ὑπάρχουν ψευδείς ἀπομιμίσεις ἐκ μέρους πονηρῶν πνευμάτων. Ἔτσι, ὑπάρχουν δαιμονικές ἀπομιμίσεις τόσο τοῦ ἴδιου τοῦ γεγονότος τῆς Πεντηκοστῆς, ὅσο καί τῶν χαρισμάτων τῆς προφητείας, τῆς θεραπείας, τῆς γλωσσολαλίας κ.λπ. Ὁἴδιος ὁ Κύριος μίλησε γιά θεαματική αὔξηση τῶν «ψευδοχρίστων» καί τῶν «ψευδοπροφητῶν»,ὅσο θά πλησιάζει τό τέλος τοῦ κόσμου, οἱ ὁποῖοι θά ἐπιχειρήσουν νά πλανήσουν «εἰ δυνατόν, καί τούς ἐκλεκτούς» (Ματθ. 24, 23-24). Γι’ αὐτό, ὁ εὐαγγελιστής Ἰωάννης προτρέπει νά μή δεχόμεθα εὔκολα κάθε «πνεῦμα» (πνευματικό φαινόμενο), ἀλλά νά δοκιμάζουμε, ἄν εἶναι ὄντως ἀπό τόν Θεό: «Ἀγαπητοί, μή παντί πνεύματι πιστεύετε, ἀλλά δοκιμάζετε τά πνεύματα εἰ ἐκ τοῦ Θεοῦἐστιν, ὅτι πολλοί ψευδοπροφῆται ἐξεληλύθασιν εἰς τόν κόσμον» (Α' Ἰω. 4,1). Ἡ «διάκριση τῶν πνευμάτων» εἶναι ἔργο ὅσων διαθέτουν αὐθεντικά κριτήρια καί ἡ Ὀρθόδοξη Παράδοση (Ἁγία Γραφή, Πατερικά ἔργα, ἀσκητικά κείμενα, βίοι Ἁγίων) παρέχει πλῆθος τέτοιων κριτηρίων. Αὐτό σημαίνει ὅτι μόνο ὁ βαθύς γνώστης τῆς Ὀρθόδοξης Παράδοσης καί ὁ κάτοχος αὐθεντικῶνἐμπειριῶν μπορεῖ νά διακρίνει μέ ἀσφάλεια μεταξύ τῶν Ἐνεργειῶν τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καί τῶνἐνεργειῶν τῶν πνευμάτων τῆς πλάνης. Ὡστόσο, στήν περίπτωση τῶν Πεντηκοστιανῶν καί τῶν σύγχρονων «χαρισματικῶν» ἀρκεῖ ἡ ἁπλή σύγκριση μέ τίς περιγραφόμενες στήν Ἁγία Γραφή καί στήν ἀσκητική γραμματεία τῆς Ἐκκλησίας ἀνάλογες ἐμπειρίες γιά νά διαπιστωθεῖ ὅτι πρόκειται γιά καθαρά δαιμονικῆς προέλευσης καταστάσεις.
26. Ὁ Προτεσταντισμός ἀπό τήν ἐμφάνισή του τόν ιστ' αἰ. ὑπερτόνισε τό ἔργο τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ἐντός τῆς Ἐκκλησίας ἔναντι τοῦ ἔργου τοῦ Χριστοῦ, στήν προσπάθειά του νά ὑπερβεῖτόν θεσμικό χαρακτῆρα τοῦ Παπισμοῦ. Ὁ θεσμός τῆς Ἐκκλησίας ταυτίστηκε μέ τήν καταπίεση,ἐνῶ ὁ πνευματολογικός προσανατολισμός ταυτίστηκε μέ τήν ἐλευθερία («οὗ τό Πνεῦμα Κυρίου,ἐκεῖ ἐλευθερία», Β' Κορ. 3,17), προφανῶς ἐπειδή ἐντός του ἔχει ἀπωλεσθεῖ ἡ αἴσθηση τῆςἑνότητας μεταξύ τοῦ ἔργου τοῦ Χριστοῦ καί τοῦ ἔργου τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.
27. Στήν ἴδια περίπου γραμμή, κάποιοι Ρῶσσοι Ὀρθόδοξοι Θεολόγοι τοῦ περασμένου αἰῶνα, πού ζοῦσαν στήν Εὐρώπη, ὄχι ἀπαραίτητα ἀπό προτεσταντική ἐπίδραση, μίλησαν γιά «Οἰκονομία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος», μέ τήν ἔννοια ὅτι τό ἔργο τοῦ Χριστοῦ ὁλοκληρώθηκε μέ τήν Ἀνάληψή Του στούς οὐρανούς καί μετά τήν Πεντηκοστή ἄρχισε τό ἔργο τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ἐντός τῆςἘκκλησίας. Ἡ ἀντίληψη αὐτή ὑπονοεῖ, χωρίς αὐτό νά ἐκφράζεται ρητά, ὅτι ὑπάρχει καί μιά πρώτη «Οἰκονομία τοῦ Πατρός» στήν Παλαιά Διαθήκη. Ὡστόσο, ἡ Ὀρθόδοξη Παράδοση γνωρίζει μία μόνο Οἰκονομία, τήν ἐν Χριστῷ. «Οἰκονομία», γενικά, εἶναι τό ἔργο τοῦ Θεοῦ γιά τή σωτηρία τοῦ κόσμου. Στό ἔργο αὐτό ὁ Πατήρ «εὐδοκεῖ», ὁ Υἱός «αὐτουργεῖ» καί τό Ἅγιο Πνεῦμα «συνεργεῖ», δηλαδή ἡ Οἰκονομία εἶναι στήν οὐσία τριαδική. Μέ ἄλλα λόγια, ὁ Υἱός, ὡς αὐτουργός τῆς θείας Οἰκονομίας, ἐκπληρώνει τήν ἀποστολή ἤ τό ἔργο πού τοῦ ἔχει ἀναθέσει ὁΠατήρ, μέ τή συνέργεια τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, τό Ὁποῖο εἶναι παρόν καί ἐνεργεῖ σέ κάθε στάδιο αὐτοῦ τοῦ ἔργου. Ἡ ἐν Χριστῷ Οἰκονομία ἀρχίζει ἀπό τήν Παλαιά Διαθήκη, ὅπου ὁ Υἱός τοῦΘεοῦ ἐμφανίζεται καί ἐνεργεῖ ὡς Ἄσαρκος Λόγος, κορυφώνεται μέ τήν ἔνσαρκη Οἰκονομία τοῦΥἱοῦ στήν Καινή Διαθήκη, συνεχίζεται ἐν Ἁγίῳ Πνεύματι ἐντός τῆς Ἐκκλησίας καί θάὁλοκληρωθεῖ μέ τή Δευτέρα Παρουσία τοῦ Χριστοῦ καί τήν ἔναρξη τοῦ «μέλλοντος αἰῶνος».
28. 
    
29. Ἡ ἐκκλησιαστική μαρτυρία γιά τό Ἅγιο Πνεῦμα
30. 
    
31. Ἤδη ἡ Ἁγία Γραφή μαρτυρεῖ σαφῶς γιά δύο θεμελιώδεις ἀλήθειες: α) ὅτι τό Ἅγιο Πνεῦμα δέν εἶναι ἀπρόσωπη δύναμη ἤ ἐνέργεια τοῦ Θεοῦ, ἀλλά συγκεκριμένο καί διακεκριμένο πρόσωπο καί β) ὅτι τό πρόσωπο αὐτό δέν εἶναι κτιστό, ἀλλά ἄκτιστο καί ὁμοούσιο μέ τά ἄλλα δύο πρόσωπα τῆς Ἁγίας Τριάδος.
32. Ὡς διακεκριμένο πρόσωπο, τό Πνεῦμα δίνει ἐντολές (Πράξ. 8,29, 10,19, 13,2, 21,11), ὁμιλεῖστίς Ἐκκλησίες (Ἀποκ. 2,7), λυπεῖται (Ἐφ. 4,30), διδάσκει καί ὑπενθυμίζει (Ἰω. 14,26), τοποθετεῖἐπισκόπους (Πράξ. 20,28), ἐλέγχει τήν ἁμαρτία (Ἰω. 16,8), ἐμποδίζει ἐνέργειες (Πράξ. 16,6) καίἔχει πολλές ἄλλες παρόμοιες ἐνέργειες ἤ ἰδιότητες, οἱ ὁποῖες δέν μποροῦν νά ἀποδοθοῦν σέ κάποια ἀπρόσωπη δύναμη. Ἐπί πλέον, ὁ τρόπος, μέ τόν ὁποῖο ἀναφέρεται σ’ Αὐτό ὁ Ἰησοῦς εἶναι σαφῶς τρόπος ἀναφορᾶς σέ ἄλλο πρόσωπο: «ἄλλος Παράκλητος» (Ἰω. 14,16), «ὁ Παράκλητος» (Ἰω. 15,26 κ.ἄ.), «Ἐκεῖνος ὑμᾶς διδάξει» (Ἰω. 14,26), «Ἐκεῖνος ἐλέγξει τόν κόσμον περίἁμαρτίας» (Ἰω. 16,8) κ.ἄ.

33. 

    Πεντηκοστή. «Ἡ ἱστορική φανέρωσις τοῦ θεσμοῦ τῆς Ἐκκλησίας», μέ τήν ἐπιφοίτηση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος «ἐν εἴδει πυρίνων Γλωσσῶν»

34. Κατά τόν ἴδιο τρόπο, ἡ Βίβλος, μαρτυρεῖ σαφῶς ὅτι τό Ἅγιο Πνεῦμα εἶναι Θεός, ὁμοούσιος μέ τόν Πατέρα καί τόν Υἱό. Αὐτό γίνεται περισσότερο στήν Καινή Διαθήκη, γιατί στήν Παλαιά,ἐπειδή ἦταν ἔντονη ἡ ροπή πρός τήν πολυθεΐα, λόγω τοῦ εἰδωλολατρικοῦ περιβάλλοντος τοῦ«Λαοῦ τοῦ Θεοῦ», προβάλλεται ἡ ἀλήθεια γιά τόν ἕνα Θεό καί ὄχι οἱ ἀλήθειες γιά τόν Υἱό, τό Πνεῦμα καί τήν Ἁγία Τριάδα. Ὡστόσο, οἱ Προφῆτες καί Δίκαιοι τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης γνώριζαν καλά τήν ἀλήθεια αὐτή. Ὁ Ἀβραάμ γνωρίζει τό μυστήριο τῆς Ἁγίας Τριάδος στή φιλοξενία τῶν «τριῶν ἀνδρῶν» (Γεν. 18, 1-5), τούς Ὁποίους προσφωνεῖ ἄλλοτε σέ ἑνικό ἀριθμό «Κύριε» (Κύριος, σημαίνει Θεός), σάν νά ἦταν ἕνα πρόσωπο, καί ἄλλοτε σέ πληθυντικό, σάν νά ἦταν τρία πρόσωπα. Ὁ Μωϋσῆς βλέπει μέ θεῖο φωτισμό ὅτι ἡ δημιουργία τοῦ ἀνθρώπου δέν ἔγινε ἀπό ἕνα,ἀλλά ἀπό περισσότερα πρόσωπα, γι’ αὐτό χρησιμοποιεῖ πληθυντικό ἀριθμό στή σχετική διήγηση (Γεν. 1,26, 3,22 κ.ἄ.). Γνωρίζει, ἐπίσης, ὅτι τό Ἅγιο Πνεῦμα ἦταν παρόν στή δημιουργία τοῦκόσμου (Γεν. 1,2). Τό ἴδιο γνωρίζουν ὁ Δαβίδ (Ψαλμ. 32,6) καί ὁ Ἰώβ (33,4). Ὁ Δαβίδ δέν βλέπει μόνο ἕναν, ἀλλά καί δευτέρο καί τρίτο «Κύριον» (Ψαλμ. 109, 1-5). Οἱ Προφῆτες, γενικά, μαρτυροῦν σαφῶς ὅτι τούς ὁμιλεῖ τό «Πνεῦμα Κυρίου» ἤ ἁπλῶς τό «Πνεῦμα» (Β' Βασ. 23,2, Ἰεζ. 2,2, 3,24-27 κ.ἄ.), τό Ὁποῖο αὐτοχαρακτηρίζεται «Κύριος» (Θεός) στόν προφήτη Ἰεζεκιήλ (3, 24-27).
35. Σαφέστερα εἶναι τά πράγματα στήν Καινή Διαθήκη. Ἐκεῖ τά πρόσωπα τῆς Ἁγίας Τριάδος βρίσκονται στό ἴδιο ἐπίπεδο (Β' Κορ. 13,13). Ὁ Ἰησοῦς δίνει ἐντολή στούς Μαθητές Του νά βαπτίζουν κατά τόν ἴδιο ἀκριβῶς τρόπο «εἰς τό ὄνομα τοῦ Πατρός καί τοῦ Υἱοῦ καί τοῦ Ἁγίου Πνεύματος» (Ματθ. 28,19). Ἀλλοῦ τό Πνεῦμα ἀποκαλεῖται σαφῶς «Κύριος» («ὁ δέ Κύριος τό Πνεῦμά ἐστιν», Β' Κορ. 3,17) καί «Θεός»: Ὁ Ἀνανίας, ψευδόμενος στό Ἅγιο Πνεῦμα, «οὐκἐψεύσθη ἀνθρώποις, ἀλλά τῷ Θεῷ» (Πράξ. 5, 1-4) καί, κατά τόν ἀπόστολο Παῦλο, εἴμαστε «ναός Θεοῦ», ἐπειδή «τό Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ οἰκεῖ ἐν ὑμῖν» (Α' Κορ. 3,16). Ὅπως προκύπτει ἀπό πλῆθοςἄλλων χωρίων, οἱ Ἐνέργειες τοῦ Ἁγίου Πνεύματος εἶναι κοινές μέ αὐτές τῶν δύο ἄλλων προσώπων τῆς Τριάδος, πού σημαίνει ὅτι κοινή εἶναι καί ἡ Οὐσία Τους. Ὅλα αὐτά φανερώνουνὅτι ἡ διδασκαλία τῆς Ἐκκλησίας γιά τό Ἅγιο Πνεῦμα εἶναι βαθύτατα Βιβλική.
36. Ὅπως εἴδαμε, τό Ἅγιο Πνεῦμα συνεργεῖ σέ κάθε στάδιο τῆς θείας Οἰκονομίας, εἴτε ἐμφανῶς, εἴτε ἀφανῶς. Στή δημιουργία τοῦ κόσμου ἦταν παρόν καί «ἐπεφέρετο ἐπάνω τοῦ ὕδατος» (Γεν. 1,2). Κατά τόν Δαβίδ, «τῷ λόγῳ τοῦ Κυρίου οἱ οὐρανοί ἐστερεώθησαν καί τῷ πνεύματι τοῦστόματος αὐτοῦ πᾶσα ἡ δύναμις αὐτῶν» (Ψαλ. 32,6). Στήν Παλαιά Διαθήκη μίλησε μέσα ἀπό τούς Προφῆτες καί τούς Ἁγίους («οὐ γάρ θελήματι ἀνθρώπου ἠνέχθη προφητεία ποτέ, ἀλλά ὑπό Πνεύματος Ἁγίου φερόμενοι ἐλάλησαν ἅγιοι Θεοῦ ἄνθρωποι», Β' Πέτρ. 1,21), ἀποκαλύπτοντας τήν μελλοντική Γέννηση τοῦ Χριστοῦ, τό Πάθος, τήν Ἀνάσταση, ἀλλά καί τήν ἔνδοξη Δευτέρα Παρουσία Του. Ἡ Σάρκωση τοῦ Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ ἔγινε «ἐκ Πνεύματος Ἁγίου» (Μάτθ. 1,18). Τό Πνεῦμα ἐμφανίστηκε «ἐν εἴδει Περιστερᾶς» στή Βάπτιση τοῦ Χριστοῦ, ἀλλά καί «ἔμεινεν ἐπ’ Αὐτόν» (Ἰω. 1,32). Ὁ Χριστός ἐνεργοῦσε πάντα ὡς «πλήρης Πνεύματος Ἁγίου» (Λουκ. 4,1). Στή Μεταμόρφωση τό Πνεῦμα ἐμφανίστηκε καί πάλι, αὐτή τή φορά ἐν εἴδει φωτεινῆς Νεφέλης.
37. Ὁ Κύριος ἀναφέρθηκε στό ἔργο τοῦ Ἁγίου Πνεύματος μετά τήν Πεντηκοστή,ἐπισημαίνοντας ὅτι ὁ Παράκλητος, α) θά διδάσκει ἐκ νέου καί θά ὑπενθυμίζει ὅσα Ἐκεῖνος δίδαξε (Ἰω. 14,26) καί β) θά ὁδηγήσει «εἰς πᾶσαν τήν ἀλήθειαν» (Ἰω. 16,13), δηλαδή θά συμπληρώσει τή διδασκαλία Του, μέ ὅσα Ἐκεῖνος δέν δίδαξε, ἐπειδή οἱ Μαθητές δέν ἦσαν ἀκόμη σέ θέση νά κατανοήσουν. Αὐτό δέν σημαίνει ὅτι τό Ἅγιο Πνεῦμα ἀποκαλύπτει συνεχῶς νέες καί ἄγνωστεςἀλήθειες περί Θεοῦ προϊόντος τοῦ χρόνου. Κατά τούς Πατέρες, οἱ Ἀπόστολοι ὁδηγήθηκαν «εἰς πᾶσαν τήν ἀλήθειαν» στό γεγονός τῆς Πεντηκοστῆς. Ἔκτοτε, κάθε φορά πού κάποιος φτάνει στήν κατάσταση τῆς θεώσεως καί γίνεται θεόπτης, Ἅγιος, μέτοχος τῆς ἐμπειρίας τῶν Ἀποστόλων,ἐπαναλαμβάνεται σ’ αὐτόν τό γεγονός τῆς Πεντηκοστῆς καί ὁδηγεῖται, ἐπίσης, «εἰς πᾶσαν τήνἀλήθειαν».
38. Κατά τόν ἀπόστολο Παῦλο, τό Ἅγιο Πνεῦμα χορηγεῖ σέ πιστούς εἰδικά πνευματικά χαρίσματα, ὅπως «προφητείαν», «λόγον σοφίας», «χαρίσματα ἰαμάτων», «ἐνεργήματα δυνάμεων», «γένη γλωσσῶν» κ.ἄ. (Α' Κορ. 12,4-11, 12,28-30). Ὅσοι «περιπατοῦσιν κατά Πνεῦμα» (Ρωμ. 8,1), δηλ. ζοῦν κατά τό θέλημά Του, φέρουν τόν «καρπόν τοῦ Πνεύματος», ὁὁποῖος εἶναι «ἀγάπη, χαρά, εἰρήνη, μακροθυμία, χρηστότης, ἀγαθωσύνη, πίστις, πραότης,ἐγκράτεια» (Γαλ. 5, 22-23).
39. Εἶναι φανερό, ὅτι τό ἔργο τοῦ Ἁγίου Πνεύματος δέν εἶναι ἄλλο καί ἀνεξάρτητο ἀπό τό ἔργο τοῦ Χριστοῦ. Τό Ἅγιο Πνεῦμα ἐνεργοποιεῖ σέ κάθε πιστό τήν ἀντικειμενικῶς δεδομένη ἀπό τόν Χριστό σωτηρία. Ἡ οἰκειοποίση τῆς σωτηρίας γίνεται μέ τά Μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας καί ὅλα τά Μυστήρια τελοῦνται μέ τήν ἐπίκληση καί τήν ἐπενέργεια τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Τό ἴδιο ἰσχύει καί γιά τήν Ἱερωσύνη, πού εἶναι εἰδικό «χάρισμα» τοῦ Πνεύματος, τό ὁποῖο διατηρεῖται καί διασφαλίζεται ἐντός τῆς Ἐκκλησίας μέ τήν Ἀποστολική Διαδοχή τῶν ἐπισκόπων. Τό ἔργο τοῦΠνεύματος περιγράφει κάλλιστα ὁ γνωστός ὕμνος τῆς Ἐκκλησίας: «Πάντα χορηγεῖ τό Πνεῦμα τόἍγιον· βρύει προφητείας, ἱερέας τελειοῖ, ἀγραμμάτους σοφίαν ἐδίδαξεν, ἁλιεῖς θεολόγουςἀνέδειξεν. Ὅλον συγκροτεῖ τόν θεσμόν τῆς Ἐκκλησίας. Ὁμοούσιε καί ὁμόθρονε, τῷ Πατρί καί τῷΥἱῷ, Παράκλητε, δόξα σοι».