 |  Η πνοή του Αγίου Πνεύματος.
α. Τι είναι το Άγιο Πνεύμα και τι δίνει στον άνθρωπο.
Το Άγιο Πνεύμα είναι ο Θεός, το τρίτο πρόσωπο της Αγίας Τριάδος, παντοδύναμο όπως ο Πατέρας και ο Υιός. Το Άγιο Πνεύμα ζωογονεί, εμψυχώνει και ενδυναμώνει το πλάσματα. Αυτό δίνει στα ζώα τη ζωή, στους ανθρώπους το νου και στους χριστιανούς την ανώτερη ζωή, την πνευματική. Αυτό φωτίζει τον άνθρωπο και τον βοηθάει να μπει στη βασιλεία των ουρανών.
Το Άγιο Πνεύμα δίνεται στον καθένα μας όχι σύμφωνα με την αξία των καλών έργων του, αλλά δωρεάν, σύμφωνα με το έλεος του Θεού, για την σωτηρία του. Στη συνέχεια θα δούμε τι χαρίζει στον άνθρωπο το Άγιο Πνεύμα.
- Όταν κατοικήσει μέσα στον άνθρωπο το Άγιο Πνεύμα, του δίνει πίστη και φωτισμό. Χωρίς Αυτό, κανείς δεν μπορεί να έχει αληθινή και ζωντανή πίστη. Χωρίς το φωτισμό Του, και ο πιο σοφός και μορφωμένος άνθρωπος είναι ολότελα τυφλός ως προς τα έργα του Θεού και την κτίση Του. Απεναντίας, το Άγιο Πνεύμα μπορεί να φωτίσει εσωτερικά και τον πιο αμόρφωτο και απλοϊκό άνθρωπο, να του αποκαλύψει άμεσα τα έργα του Θεού και να του προσφέρει τι γλυκιά γεύση της βασιλείας Του. Ο άνθρωπος που έχει μέσα του το Άγιο Πνεύμα, αισθάνεται στην ψυχή του ένα ασυνήθιστο φως, που του ήταν ολότελα άγνωστο μέχρι τότε.
- Το Άγιο Πνεύμα γεννάει στην καρδιά του ανθρώπου την αληθινή αγάπη. Η αληθινή αγάπη είναι σαν μια καθαρή φωτιά, μια πηγή θερμότητας, που ζεσταίνει την καρδιά. Είναι μια ρίζα, που βλασταίνει μέσα στην καρδιά όλα τα καλά έργα. Για τον άνθρωπο που έχει ζωογονηθεί από την αληθινή αγάπη, τίποτα δεν είναι δύσκολο, φοβερό ή αδύνατο. Γι' αυτόν κανένας νόμος δεν είναι βαρύς, καμία εντολή δεν είναι ανεφάρμοστη. Όλα του είναι εύκολα.
Η πίστη και η αγάπη, που χαρίζει στον άνθρωπο το Άγιο Πνεύμα, είναι τόσο μεγάλα και δυνατά όπλα στα χέρια του, που, αν τα έχει, μπορεί εύκολα, άνετα, με χαρά και γαλήνη να βαδίσει το δρόμο που βάδισε ο Χριστός.
- Το Άγιο Πνεύμα δίνει ακόμα στον άνθρωπο δύναμη, για ν' αντιστέκεται στους πειρασμούς του κόσμου. Έτσι, χρησιμοποιεί βέβαια τα επίγεια αγαθά, αλλά σαν περαστικός ταξιδιώτης, χωρίς να κολλάει σ' αυτά την καρδιά του. Αντίθετα, ο άνθρωπος που δεν έχει μέσα του το Άγιο Πνεύμα, όσο μορφωμένος και έξυπνος κι αν είναι, μένει πάντα δούλος και αιχμάλωτος του κόσμου.
- Το Άγιο Πνεύμα δίνει στον άνθρωπο και σοφία. Αυτό το βλέπουμε κατεξοχήν στους αγίους αποστόλους, που, πριν λάβουν το Άγιο Πνεύμα, ήταν αγράμματοι και απλοϊκοί άνθρωποι, ύστερα όμως κανείς δεν μπορούσε ν' αντισταθεί στη σοφία και τη δύναμη του λόγου τους.
Το Άγιο Πνεύμα χαρίζει σοφία όχι μόνο στα λόγια του ανθρώπου, αλλά και στις πράξεις του. Έτσι λ.χ, εκείνος που έχει μέσα του το Άγιο Πνεύμα, πάντα θα βρει το χρόνο και τον τρόπο να φροντίσει για τη σωτηρία του, ακόμα και μέσα στο θόρυβο του κόσμου.
- Το Άγιο Πνεύμα χαρίζει την αληθινή χαρά, την καρδιακή ευτυχία και την ασάλευτη ειρήνη. Ο άνθρωπος που δεν έχει μέσα του το Άγιο Πνεύμα, ποτέ δεν μπορεί να χαρεί αληθινά, να ευχαριστηθεί καθαρά, να νιώσει την ειρήνη που γλυκαίνει την ψυχή. Είναι αλήθεια ότι κάπου-κάπου χαίρεται. Μα η χαρά του είναι στιγμιαία και όχι καθαρή. Κάπου-κάπου διασκεδάζει. Μα οι διασκεδάσεις του είναι πάντα κενές, ανούσιες, και μετά απ' αυτές τον κυριεύει μια ακόμα μεγαλύτερη στεναχώρια. Κάπου-κάπου είναι ήρεμος. Μα η ηρεμία του δεν είναι η πνευματική ειρήνη, είναι νάρκη της ψυχής. Και αλίμονο σ' εκείνον που δεν προσπαθεί και δεν θέλει να ξυπνήσει απ' αυτή τη νάρκη!
- Το Άγιο Πνεύμα δίνει και την αληθινή ταπείνωση. Ο άνθρωπος, ακόμα και ο πιο γνωστικός, δεν μπορεί να γνωρίσει τον εαυτό του όσο πρέπει, αν δεν έχει μέσα του το Άγιο Πνεύμα. Γιατί χωρίς τη θεία βοήθεια, δεν μπορεί να δει την πραγματική κατάσταση της ψυχής του. Αν είναι τίμιος και κάνει κανένα καλό στους συνανθρώπους του, νομίζει πως είναι δίκαιος - ή και, σε σύγκριση με τους άλλους, τέλειος - και πως δεν του χρειάζεται τίποτα άλλο!
Το Άγιο Πνεύμα, όταν κατοικήσει μέσα μας, μας αποκαλύπτει όλη την εσωτερική μας φτώχεια και αδυναμία. Και ανάμεσα στις αρετές μας, προβάλλει όλες τις αμαρτίες μας, την αμέλεια μας, την αδιαφορία μας για την σωτηρία των άλλων, την ιδιοτέλεια μας ακόμα και εκεί που φαινόμαστε μεγαλόψυχοι, την παχυλή φιλαυτία μας, ακόμα και εκεί που ποτέ δεν την υποπτευόμασταν. Κοντολογίς, το Άγιο Πνεύμα μας τα δείχνει όλα, όπως πραγματικά είναι. Και τότε αρχίζουμε ν' αποκτάμε την αληθινή ταπείνωση. Τότε αρχίζουμε ν' αποκτάμε την εμπιστοσύνη μας στις δικές μας δυνάμεις και αρετές. Τότε αρχίζουμε να θεωρούμε τον εαυτό μας χειρότερο από τους άλλους ανθρώπους. Και ταπεινωμένοι μπροστά στον Ιησού Χριστό, αρχίζουμε να μετανοούμε ειλικρινά και να ελπίζουμε μόνο σ' Εκείνον.
- Το Άγιο Πνεύμα μας διδάσκει, τέλος, την αληθινή προσευχή. Κανένας δεν μπορεί να κάνει προσευχή πραγματικά ευάρεστη στον Θεό, πριν λάβει το Άγιο Πνεύμα. Γιατί αν αρχίσει να προσεύχεται, χωρίς να έχει μέσα του το Άγιο Πνεύμα, θα δει το νου του να μην μπορεί να συγκεντρωθεί. Επιπλέον, δεν γνωρίζει, όπως πρέπει, ούτε τον εαυτό του, ούτε τις ανάγκες του, ούτε τι να ζητήσει, ούτε πως να το ζητήσει από το Θεό. Καλά-καλά δεν ξέρει ούτε τι είναι ο Θεός. Όποιος, όμως, έχει μέσα το Άγιο Πνεύμα, γνωρίζει τον Θεό, βλέπει ότι Αυτός είναι ο Πατέρας του και ξέρει πως να Τον πλησιάσει, πως να Τον παρακαλέσει και τι να Του ζητήσει. Οι σκέψεις του στην προσευχή είναι εύτακτες, καθαρές, προσηλωμένες, μόνο στον Κύριο. Ένας τέτοιος άνθρωπος μπορεί με την προσευχή του να πετύχει τα πάντα, ακόμα και βουνά να μετακινήσει.
Να, λοιπόν, τι χαρίζει το Άγιο Πνεύμα σ' εκείνον που Το έχει λάβει. Βλέπετε ότι, χωρίς τη βοήθεια και τη συνέργεια του Αγίου Πνεύματος, είναι αδύνατο όχι μόνο να μπούμε στην ουράνια βασιλεία, αλλά κι ένα βήμα να κάνουμε στο δρόμο που οδηγεί εκεί. Γι' αυτό είναι απαραίτητο να Το αποκτήσουμε και να Το έχουμε πάντα μέσα μας, όπως Το είχαν οι άγιοι απόστολοι.
β. Πότε και ποιο αποκτούν το Άγιο Πνεύμα.
Ο Ιησούς Χριστός είπε: «Ο άνεμος πνέει όπου θέλει, ακούς τη βοή του, αλλά δεν ξέρεις από που έρχεται και που πηγαίνει. Έτσι συμβαίνει και με καθέναν που γεννιέται από το Πνεύμα» (Ιω. 3:8). Τα λόγια αυτά σημαίνουν, ότι την παρουσία του Αγίου Πνεύματος στην καρδιά μας μπορούμε να την ακούσουμε, να την αισθανθούμε και να την αντιληφθούμε, αλλά δεν μπορούμε ποτέ να προσδιορίσουμε από πριν την περίσταση και την ώρα που θα μας επισκεφθεί. Βλέπουμε πως οι απόστολοι έλαβαν το Άγιο Πνεύμα σε στιγμές που δεν το περίμεναν. Μόνο η επίσημη κατάβαση του Αγίου Πνεύματος την ημέρα της Πεντηκοστής τους είχε προαναγγελθεί, και πραγματοποιήθηκε την προκαθορισμένη μέρα στον προκαθορισμένο τόπο, και τότε, όμως δεν έλαβαν το Πνεύμα σαν ανταμοιβή για προσωπικά τους κατορθώματα, αλλά δωρεάν, χάρη στην πίστη και την ελπίδα τους. Η ομόψυχη προσευχή, στην οποία ήταν αφοσιωμένοι από την Ανάληψη του Κυρίου ως την επιφοίτηση του Αγίου Πνεύματος, δεν ήταν τόσο το μέσο, για να πάρουν το Πνεύμα, όσο μια προετοιμασία γι' αυτό το γεγονός.
Κανένας, επομένως, δεν μπορεί να ξέρει ποια στιγμή και με ποιο τρόπο θα λάβει τα δώρα του Αγίου Πνεύματος, γιατί τα δώρα δίνονται απροσδόκητα, όποτε και σ' όποιον θέλει ο δωρητής. Γι' αυτό κάνουν μεγάλο λάθος, όσοι περιμένουν να λάβουν το Άγιο Πνεύμα με συγκεκριμένο τρόπο σε συγκεκριμένη ώρα. Όσοι, μάλιστα, επινοούν δικά τους μέσα για το σκοπό αυτό, όχι μόνο δεν πρόκειται να λάβουν το Άγιο Πνεύμα, αλλά παίρνουν επάνω τους και μια φοβερή αμαρτία.
Πριν μιλήσουμε για το πως μπορούμε ν' αποκτήσουμε το Άγιο Πνεύμα, πρέπει να τονίσουμε ότι Αυτό δίνεται μόνο στους αληθινά πιστούς. Και αληθινά πιστός είναι εκείνος που ομολογεί σωστά την αγία Ορθόδοξη πίστη, χωρίς καμία πρόσθεση ή αφαίρεση ή αλλοίωση, όπως μας την παρέδωσαν οι άγιοι απόστολοι και όπως τη διατύπωσαν και την επικύρωσαν οι άγιοι πατέρες στις Οικουμενικές Συνόδους. Κάθε αμφιβολία ή σόφισμα σε θέματα πίστεως είναι ανυπακοή. Και ο ανυπάκουος δεν μπορεί ποτέ να γίνει ναός και κατοικητήριο του Αγίου Πνεύματος.
γ. Πως μπορούμε ν' αποκτήσουμε το Άγιο Πνεύμα.
Τα γνωστά και αποτελεσματικά μέσα για την απόκτηση του Αγίου Πνεύματος, σύμφωνα με τη διδασκαλία των ιερών Γραφών και την Πείρα των μεγάλων αγίων, είναι τα εξής:
- Η καθαρή καρδία και το αγνό σώμα.
- Η ταπεινοφροσύνη.
- Η υπακοή στη φωνή του Θεού.
- Η προσευχή.
- Η καθημερινή αυταπάρνηση.
- Η ανάγνωση και ακρόαση της Αγίας Γραφής.
- Τα μυστήρια της Εκκλησίας μας και κατεξοχήν η θεία κοινωνία.
Κάθε πιστή ψυχή μπορεί να γεμίσει με Άγιο Πνεύμα, αν καθαριστεί από την αμαρτία, απαλλαγεί από τη φιλαυτία και ελευθερωθεί από την υπερηφάνεια. Το Άγιο Πνεύμα είναι πάντα ολόγυρα μας και επιθυμεί να μπει μέσα μας. Αλλά οι κακές μας πράξεις μας περιβάλλουν σαν ισχυρό πέτρινο τείχος, και τα αμαρτήματα μας σαν άγριοι φρουροί Το διώχνουν μακριά μας και δεν Το αφήνουν να μας πλησιάσει.
Κάθε αμαρτία διώχνει το Άγιο Πνεύμα. Πιο μισητές, όμως, Του είναι από τις σωματικές η πορνεία και από τις ψυχικές η υπερηφάνεια. Το Άγιο Πνεύμα, η τέλεια καθαρότητα, δεν μπορεί ποτέ να κατοικήσει σε άνθρωπο μολυσμένο με αμαρτίες. Πως να μείνει στην καρδιά μας, όταν αυτή είναι γεμάτη με μέριμνες, επιθυμίες και πάθη; Ας δούμε λοιπόν, πιο αναλυτικά τα μέσα για την απόκτηση του Αγίου Πνεύματος.
- Αν θέλουμε να μη χάσουμε το Άγιο Πνεύμα, που πήραμε στο βάπτισμα, ή, αν το χάσαμε, να Το αποκτήσουμε πάλι, οφείλουμε να έχουμε καρδιά καθαρή και σώμα αγνό, αμόλυντο δηλαδή από κάθε σαρκική αμαρτία. Καρδία και σώμα πρέπει να είναι ο ναός του Αγίου Πνεύματος. Και σ' όποιον έχει καθαρή καρδιά και αμόλυντο σώμα, το Άγιο Πνεύμα θα μπει και θα κυριεύσει την ψυχή του. Φτάνει να μην αποθέσει ο άνθρωπος αυτός την ελπίδα του στα καλά του έργα και να μήν καυχιέται γι' αυτά, να μη νομίζει δηλαδή ότι δικαιωματικά πρέπει να λάβει τα δώρα του Αγίου Πνεύματος, σαν αμοιβή που του χρωστάει ο Θεός. Αν εσύ είχες την ατυχία να κηλιδώσεις την καρδιά σου και να φθείρεις το σώμα σου με την αμαρτία, αγωνίσου να καθαριστείς με τη μετάνοια. Πάψε ν' αμαρτάνεις, μετανόησε με συντριβή και άρχισε να ζεις με περισσότερη προσοχή. Έτσι θα αξιωθείς να απολαύσεις το Άγιο Πνεύμα.
- Ένα από τα πιο σίγουρα μέσα για την απόκτηση του Αγίου Πνεύματος είναι η ταπεινοφροσύνη. Έστω κι αν είσαι άνθρωπος τίμιος, καλός, δίκαιος και σπλαχνικός, έστω κι αν τηρείς όλες τις εντολές του Θεού, να θεωρείς παντοτινά τον εαυτό σου σαν ένα ανάξιο δούλο Του, σαν ένα εργαλείο στα χέρια Του, εργαλείο με το οποίο Εκείνος ενεργεί. Άλλωστε, φτάνει μια πιο προσεκτική ματιά στα καλά μας έργα, ακόμα και στις μεγαλύτερες αρετές μας, για να δούμε πόσο λίγο αξίζουν να λέγονται χριστιανικές αρετές. Πόσες φορές, λ.χ, δίνουμε ελεημοσύνη, αν όχι από ματαιοδοξία και φιλαυτία, οπωσδήποτε όμως από ιδιοτέλεια, σαν τοκογλύφοι, ελπίζοντας δηλαδή ότι για ένα νόμισμα που δώσαμε στον φτωχό θα πάρουμε από το Θεό εκατό ή χίλια; Ταπεινοφροσύνη είναι και κάτι άλλο, το να υπομείνεις καρτερικά και αγόγγυστα όλες τις θλίψεις, λύπες και δυστυχίες, θεωρώντας τες σαν τιμωρία για τις αμαρτίες σου. Να μη λες, "Αλίμονο στη συμφορά μου!", αλλά "Και λίγα είναι τούτα για τις αμαρτίες μου!". Και να ζητάς από το Θεό, όχι τόσο να σε απαλλάξει από τις δοκιμασίες, όσο να σου δώσει δύναμη για να τις υπομείνεις.
- Το Άγιο Πνεύμα μπορούμε να Το αποκτήσουμε επίσης με την υπακοή στη φωνή του Θεού. Ο Θεός μιλάει πολύ καθαρά, με τρόπο σαφή και κατανοητό. Έτσι μπορούμε ν' ακούμε τη φωνή του σε κάθε τόπο και χρόνο και περίσταση. Φτάνει μόνο να έχουμε αυτιά για να ακούμε. Είσαι λ.χ, δυστυχισμένος; Σε αδίκησε κάποιος; Πέθανε ένας συγγενής σου; Είσαι άρρωστος, λυπημένος ή μελαγχολικός χωρίς καμία φανερή αιτία, όπως συμβαίνει συχνά σε όλους μας; Σ' όλες αυτές τις περιπτώσεις μπορείς να ακούσεις τη φωνή του Θεού, που σου λέει να συνέρθεις και, αντί να στηρίζεσαι στους ανθρώπους ή να ζητάς παρηγοριά στις διασκεδάσεις και τα ξεφαντώματα, να γυρίσεις μετανιωμένος σ' Αυτόν, να ζητήσεις παρηγοριά και βοήθεια μόνο απ' Αυτόν. Αν και πάλι καλοπερνάς, αν έχεις άφθονα αγαθά και καμία ανάγκη, αν οι υποθέσεις σου όλες εξελίσσονται θετικά, αν δεν γνωρίζεις πόνο και θλίψη, αλλά μόνο χαρά, και μάλιστα χαρά πνευματική, όλα τούτα είναι του Θεού φωνή, που σε παρακινεί ν' αγαπάς μ' όλη σου την καρδία τον Ευεργέτη σου, να Τον ευχαριστείς μ' όλη σου τη δύναμη και να μην ξεχνάς, όταν απολαμβάνεις τ' αγαθά αυτού του κόσμου, να βοηθάς και τους δικούς Του άσημους αδελφούς, δηλαδή τους φτωχούς. Να μην ξεχνάς ακόμα, πως τα αληθινά αγαθά και η αιώνια χαρά βρίσκονται στον ουρανό και προέρχονται απ' Αυτόν που είναι η πηγή κάθε αγαθού και κάθε χαράς. Αν είναι παρανομία η περιφρόνηση ενός επίγειου άρχοντα, πόσο μεγαλύτερη αμαρτία είναι η περιφρόνηση του ουράνιου Βασιλιά! Αν δεν προσέξουμε, μπορεί ο Θεός, μετά τις αναρίθμητες οχλήσεις και τις επανειλημμένες προσκλήσεις Του, να μας εγκαταλείψει σαν πεισματάρικα παιδιά. Θα μας αφήσει τότε να κάνουμε ότι θέλουμε. Αλλά μετά απ' αυτό ο νους μας λίγο-λίγο θα σκοτιστεί τόσο πολύ, ώστε και οι φοβερότερες ακόμη αμαρτίες δεν θα μας φαίνονται παρά αναπόφευκτες αδυναμίες της ανθρώπινης φύσεως μας. Όσο, λοιπόν, ωφέλιμο και σωτήριο είναι το ν' ακούμε τη φωνή του Θεού, τόσο επικίνδυνο και καταστροφικό είναι το να μην της δίνουμε σημασία.
- Το Άγιο Πνεύμα Το παίρνουμε ακόμα με τη προσευχή. Είναι ο πιο απλός και αποτελεσματικός τρόπος, που μπορεί να τον χρησιμοποιεί ο καθένας μας οποιαδήποτε ώρα. Όπως γνωρίζουμε, η προσευχή είναι εξωτερική και εσωτερική. Όποιος προσεύχεται κάνοντας γονυκλισίες, κάνει εξωτερική προσευχή. Και όποιος με το νου και την καρδιά του απευθύνεται στο Θεό πασχίζοντας να Τον έχει ακατάπαυστα στο λογισμό του, κάνει εσωτερική προσευχή. Όλοι ξέρετε ποιος από τους δύο αυτούς τρόπους προσευχής είναι ο πιο καλός, ο πιο καρποφόρος, ο πιο ευάρεστος στον Κύριο. Ξέρετε, επίσης, ότι μπορούμε να προσευχόμαστε παντού και πάντοτε, ακόμα και τότε που μας καταβάλλει η αμαρτία. Μπορούμε να προσευχόμαστε και όταν δουλεύουμε και όταν ξεκουραζόμαστε, τις γιορτές και τις καθημερινές, όρθιοι, καθιστοί ή ξαπλωμένοι. Εδώ χρειάζεται να σας πω μόνο, ότι, μολονότι η εσωτερική προσευχή είναι το πιο ισχυρό μέσο για την απόκτηση της θείας χάριτος, δεν πρέπει να αφήνουμε και την εξωτερική προσευχή, και μάλιστα την κοινή λατρεία. Πολλοί λένε: "Γιατί να πάω στην Εκκλησία; Μπορώ και στο σπίτι να προσευχηθώ. Εκεί περισσότερο αμαρτάνεις παρά προσεύχεσαι". Αλλά τι τους κάνει, νομίζετε, να μιλούν έτσι; Η καλή τους γνώση ή η ορθή τους κρίση; Καθόλου! Απεναντίας η τεμπελιά και ο εγωισμός τους. Είναι αλήθεια, βέβαια, ότι μερικές φορές συμβαίνει, δυστυχώς, να είμαστε μέσα στην Εκκλησία και να αμαρτάνουμε. Αυτό, όμως, δεν γίνεται επειδή ήρθαμε στην Εκκλησία, μα επειδή ήρθαμε με διάθεση ακατάλληλη, όχι για να προσευχηθούμε, μα για άλλα! Και για να πειστείτε, κοιτάξτε εκείνους που, με τις παραπάνω προφάσεις, δεν έρχονται στην Εκκλησία. Μήπως προσεύχονται στο σπίτι τους; Κάθε άλλο! Είπαμε πριν, ότι ο άνθρωπος που δεν έχει μέσα του το Άγιο Πνεύμα, δεν μπορεί να προσευχηθεί αληθινά. Πράγματι, για να προσευχηθεί κανείς όπως πρέπει, χρειάζεται πολύς κόπος, μεγάλος αγώνας. Δεν είναι δυνατόν αμέσως ή έστω σε σύντομο χρονικό διάστημα να κατευθύνει το νου και την καρδιά του στο Θεό. Αλλά, όμως, τι αποκτιέται στον κόσμο τούτο εύκολα, γρήγορα και άκοπα; Ποια τέχνη, ποια επιστήμη, ποια πνευματική παρηγοριά; Γι' αυτό προσεύχεσαι. Ακόμα κι αν στη προσευχή σου βλέπεις πολύ κόπο και καμία ευχαρίστηση, να προσεύχεσαι με επιμέλεια και ζήλο. Να συνηθίζεις τον εαυτό σου στην προσευχή και τη συνομιλία με το Θεό. Να προσπαθείς, όσο μπορείς, να συμμαζεύεις και να ελέγχεις τις σκορπισμένες σου σκέψεις. Έτσι, σιγά-σιγά, η προσευχή σου θα γίνεται όλο και πιο εύκολη. Θ' αρχίσεις κι εσύ να αισθάνεσαι μια γλυκιά παρηγοριά. Και αν κάνεις ειλικρινή προσπάθεια, το Άγιο Πνεύμα, βλέποντας την αγωνιστικότητα σου και τη γνησιότητα του πόθου σου, γρήγορα θα σε βοηθήσει. Και αφού μπει μέσα σου, θα σου διδάξει την αληθινή προσευχή. Ο Θεός μας ζητάει να προσευχόμαστε αδιάκοπα (Α' Θεσσ. 5:17). Πολλοί λένε: "Πως είναι δυνατό να προσευχόμαστε αδιάκοπα, αφού ζούμε στο κόσμο; Αν ασχοληθούμε μόνο με την προσευχή, πότε θα εκπληρώσουμε τις υποχρεώσεις μας και θ' ασχοληθούμε με τις δουλειές μας;". Δεν μπορούμε, βέβαια να κάνουμε αδιάλειπτη προσευχή εξωτερικά, να στεκόμαστε δηλαδή πάντοτε σε στάση προσευχής, γιατί πρέπει να δουλέψουμε και πολλές άλλες εργασίες μας να ικανοποιήσουμε. Όποιος, όμως, συναισθάνεται την εσωτερική του φτώχεια, δεν θα πάψει να προσεύχεται ότι κι αν κάνει. Όποιος θερμά ποθεί να μπει στη βασιλεία των ουρανών, θα βρει την ευκαιρία και το χρόνο να προσεύχεται, τόσο εξωτερικά όσο και εσωτερικά. Ακόμα κι όταν εργάζεται βαριά και ακατάπαυστα, θα βρει καιρό να μιλήσει στο Θεό. Δεν βρίσκει καιρό να προσευχηθεί μόνο εκείνος που δεν θέλει να προσευχηθεί. Μερικοί πιστεύουν ότι προσευχή μπορεί να γίνεται μόνο από βιβλία. Καλό είναι, βέβαια, αν μπορείς, να ικετεύεις και να δοξολογείς τον Θεό με τα λόγια των ψαλμών και των εκκλησιαστικών ύμνων. Αν, όμως, είσαι αγράμματος, τότε φτάνει να μάθεις τις κυριότερες προσευχές, με πρώτη την Κυριακή προσευχή, δηλαδή το "Πάτερ ημών". Σε αυτή την προσευχή, που μας παρέδωσε ο ίδιος ο Κύριος, αναφέρονται οι ανάγκες μας. Αν πάλι, οι περιστάσεις δεν επιτρέπουν να προσευχηθείς για αρκετή ώρα, λέγε μερικές απλές και σύντομες προσευχές, όπως: "Κύριε ελέησον", "Θεέ μου, βοήθησε με", "Κύριε, συγχώρησε με", "Κύριε, Ιησού Χριστέ, Υιέ του Θεού, ελέησον με τον αμαρτωλόν".
- Ένας από τους αγίους Πατέρες είπε: "Αν θέλεις η προσευχή σου να ανέβει κατευθείαν στο Θεό, δώσε της δύο φτερά, τη νηστεία και την ελεημοσύνη". Κυρίως μ' αυτές τις δύο πρακτικές αρετές πραγματοποιείται η καθημερινή αυταπάρνηση. Νηστεία γενικά για κάθε άνθρωπο είναι η εγκράτεια και ο αυστηρός μετριασμός στη χρήση της τροφής. Σκοπός της νηστείας είναι να ταπεινώσει και να ελαφρύνει το σώμα, κάνοντας το έτσι πιο υπάκουο στην ψυχή. Γιατί ένα χορτάτο και παχύσαρκο σώμα ζητάει ευκολίες και ανέσεις, μας κάνει ράθυμους και δεν μας αφήνει να συλλογιζόμαστε το Θεό. Δένει την ψυχή, την πνίγει, την κάνει ότι θέλει. Αλλά νηστεύοντας σωματικά, πρέπει συνάμα να νηστεύεις και ψυχικά: Να φυλάς τη γλώσσα σου από κάθε κακό η ανώφελο λόγο. Να κυριαρχείς στις επιθυμίες σου. Να ξεριζώνεις τα πάθη σου. Όσο για την ελεημοσύνη, εμείς συνήθως ονομάζουμε έτσι τη βοήθεια που δίνουμε στους φτωχούς. Δεν είναι, όμως μόνο αυτή. Ελεημοσύνη είναι κάθε πράξη αγάπης και ευσπλαχνίας: Να δώσει κανείς τροφή στον πεινασμένο, να δώσει νερό στον διψασμένο, να ντύσει τον γυμνό, να επισκεφθεί τον άρρωστο και τον φυλακισμένο, να φιλοξενήσει τον άστεγο, να περιθάλψει το ορφανό, κ.λ.π. Αλλά για να είναι η ελεημοσύνη σου αληθινή, όλα αυτά πρέπει να τα κάνεις χωρίς να καυχιέσαι, χωρίς να ζητάς τον έπαινο των ανθρώπων και την ευγνωμοσύνη εκείνων που ευεργετείς.
- Ένας άλλος τρόπος, με τον οποίο μπορούμε να πάρουμε το Άγιο Πνεύμα, είναι, όπως είπαμε, η ανάγνωση και ακρόαση της Αγίας Γραφής. Η Αγία Γραφή είναι για τον άνθρωπο ένα θησαυροφυλάκιο, απ' όπου μπορεί να αντλήσει φως και ζωή, φως που φωτίζει και σοφίζει, και ζωή, που ζωογονεί και παρηγορεί και ευφραίνει. Η Αγία Γραφή είναι ένα από τα πολυτιμότερα δώρα του Θεού στον άνθρωπο, μια μεγάλη ευεργεσία, από την οποία ο καθένας μπορεί να ωφεληθεί, φτάνει μόνο να το θελήσει. Η Αγία Γραφή είναι η θεία σοφία, μια σοφία τόσο θαυμαστή και εξαιρετική, που μπορεί να την κατανοήσει ο πιο απλός κι αγράμματος άνθρωπος. Γι' αυτό ακριβώς πολλοί απλοί άνθρωποι, διαβάζοντας ή ακούγοντας την Αγία Γραφή, έγιναν ευσεβείς και έλαβαν το Άγιο Πνεύμα, ενώ απεναντίας άλλοι, και μάλιστα μορφωμένοι, μελετώντας την, πλανήθηκαν και χάθηκαν. Αυτό έγινε, γιατί οι πρώτοι τη διάβαζαν με απλότητα καρδιάς, χωρίς ορθολογιστικά ψιλολογήματα, επιδιώκοντας να πλουτίσουν όχι σε γνώση ανθρώπινη, αλλά σε χάρη και δύναμη και Πνεύμα Θεού, ενώ οι δεύτεροι, νομίζοντας πως είναι σοφοί και πως τα ξέρουν όλα, ζητούσαν στη Γραφή όχι τη δύναμη και το Πνεύμα του Θεού, αλλά τη σοφία του κόσμου.
- Το Άγιο Πνεύμα Το αποκτούμε, τέλος, με τη συμμετοχή στα ιερά μυστήρια της Εκκλησίας μας και κατεξοχήν με τη θεία κοινωνία. Ο Ιησούς Χριστός είπε: "Όποιος τρώει τη σάρκα μου και πίνει το αίμα μου, είναι ενωμένος μαζί μου κι εγώ μαζί του. Αυτός έχει ζωή παντοτινή. Και εγώ θα τον αναστήσω την εσχάτη ημέρα" (πρβλ. Ιω. 6:56, 54). Όποιος, δηλαδή, άξια κοινωνεί τα άγια μυστήρια, ενώνεται με τον Κύριο. Και όποιος με αληθινή μετάνοια, καθαρή καρδιά, θείο φόβο και ακράδαντη πίστη παίρνει το Σώμα και το αίμα του Κυρίου, παίρνει συνάμα και το Άγιο Πνεύμα, που, μπαίνοντας στον άνθρωπο, τον ετοιμάζει να δεχτεί και τον Ιησού Χριστό και το Θεό Πατέρα, να γίνει δηλαδή ναός και κατοικητήριο του αληθινού Τριαδικού Θεού. Απεναντίας, όποιος κοινωνεί το Σώμα και το Αίμα του Κυρίου ανάξια, με ψυχή ακάθαρτη, με καρδιά γεμάτη κακία, εκδικητικότητα και μίσος, όχι μόνο δεν παίρνει το Άγιο Πνεύμα, αλλά γίνεται προδότης, όπως ο Ιούδας, και σταυρώνει το Χριστό γι' άλλη μια φορά. Το Σώμα και το Αίμα του Χριστού, γι' αυτούς που άξια το μεταλαβαίνουν, είναι το φάρμακο που θεραπεύει κάθε ασθένεια και κάθε αδυναμία. Και ποιος από μας είναι σε κατάσταση τέλειας υγείας; Ποιος δεν χρειάζεται θεραπεία, ανακούφιση και παρηγοριά; Το σώμα και το Αίμα του Χριστού είναι η τροφή μας στο δρόμο προς τη βασιλεία των ουρανών. Μπορεί ποτέ να ξεκινήσει κανείς για μεγάλη και κοπιαστική πορεία χωρίς τροφή; Το σώμα και το Αίμα του Χριστού είναι ορατό αγιαστικό μέσο, που μας το κληροδότησε ο ίδιος ο Κύριος και μας το άφησε για τον αγιασμό μας. Ποιος δεν θα ήθελε να γίνει μέτοχος σε μια τέτοια κληρονομιά και ν' αγιάσει; Μην αμελείτε, λοιπόν, να πλησιάζετε στο Ποτήριο της ζωής. Αλλά να πλησιάζετε με φόβο Θεού και πίστη. Όποιος αρνείται ή αμελεί να κοινωνήσει, δεν αγαπάει τον Χριστό, γι' αυτό ούτε το Άγιο Πνεύμα θα λάβει ούτε στην ουράνια βασιλεία θα μπει.
Αυτά, λοιπόν, είναι τα μέσα, με τα οποία μπορούμε να αποκτήσουμε το Άγιο Πνεύμα: καθαρή καρδιά και αγνή ζωή, ταπεινοφροσύνη, υπακοή στη φωνή του Θεού, προσευχή, αυταπάρνηση, μελέτη των ιερών βιβλίων, θεία κοινωνία.
Το καθένα απ' αυτά τα μέσα αρκεί, βέβαια, και μόνο του για να μας χαρίσει το Άγιο Πνεύμα. Μα είναι πιο καλό και πιο αποτελεσματικό να τα χρησιμοποιούμε όλα μαζί. Τότε, χωρίς καμία αμφιβολία, θα λάβουμε το Άγιο Πνεύμα. Και θα γίνουμε άγιοι.
Τελειώνοντας, πρέπει να πούμε, ότι, αν κάποιος αξιωθεί να λάβει το Άγιο Πνεύμα και στη συνέχεια πέσει σε αμαρτία, Το διώχνει από μέσα του. Και τότε, όμως, ας μην απελπιστεί, ας μη νομίσει ότι χάθηκαν όλα. Όσο πιο γρήγορα μπορεί, ας προσπέσει στον Θεό με θέρμη, με μετάνοια, με προσευχή. Και το Άγιο Πνεύμα θα επιστρέψει μέσα του.
Αγίου Ιννοκεντίου Μόσχας. |
|
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου