Πώς το Άγιο Πνεύμα αλλάζει την καρδιά τού ανθρώπου και τον αναγεννά

counter

Σεβ. Ναυπάκτου Ιεροθέου Βλάχου. Πηγή: Σεβ. Ναυπάκτου Ιεροθέου Βλάχου: "Ο Βλέπων" σελ. 248-252.

Όταν απομακρύνθηκε ο Σαούλ από τον Προφήτη Σαμουήλ, και ενώ ανέβαινε στο όρος, συνάντησε ένα χορό Προφητών. Πριν όμως συναντηθεί με τους Προφήτας, αμέσως μετά τον χωρισμό του από τον Σαμουήλ "μετέστρεψεν αυτώ ο Θεός καρδίαν άλλην" (Α΄ Βασιλέων 10/ι: 9). Άλλαξε η καρδιά τού Σαούλ με την ενέργεια τού Θεού... Αυτό το γεγονός μάς υπενθυμίζει την περίπτωση τών Μαθητών την ημέρα τής Πεντηκοστής, όταν έλαβαν το Άγιον Πνεύμα και εξεδήλωσαν ποικιλοτρόπως τη χαρά τους, σε τέτοιο σημείο ώστε όσοι τούς έβλεπαν έλεγαν ότι είναι μεθυσμένοι. Πραγματικά, όταν το Άγιον Πνεύμα έλθη στην καρδιά τού ανθρώπου, τότε συμβαίνει μια αναγέννηση πνευματική, που εκδηλώνεται ακόμη και στο σώμα... Το Άγιον Πνεύμα χαριτώνει και αγιάζει όλες τις δυνάμεις τής ψυχής τού ανθρώπου, ήτοι το λογιστικό, το επιθυμητικό και το θυμικό... Είναι όμως σημαντικό να δούμε και τις φράσεις που χρησιμοποιεί η Αγία Γραφή για να δείξη την μεταστροφή, την αλλαγή και την αναγέννηση τού Σαούλ με την μέθεξη τής ενεργείας τού Αγίου Πνεύματος. Ο Σαμουήλ προφητεύοντας αυτήν την αλλαγή που θα συμβή στον Σαούλ είπε: "και εφαλείται επί σε πνεύμα Κυρίου... και στραφήση εις άνδρα άλλον" (Α΄ Βασ. 10/ι: 6), δηλαδή, όταν θα έλθη το Άγιον Πνεύμα, θα γίνης ένας διαφορετικός άνθρωπος. Και η Αγία Γραφή μάς πληροφορεί ότι μόλις απεχωρίσθησαν ο ένας από τον άλλον, τότε "μετέστρεψεν αυτώ ο Θεός καρδίαν άλλην" (Α΄ Βασιλέων 10/ι: 9). Αυτή η μεταστροφή τής καρδίας έχει την έννοια ότι μετεβλήθη τελείως ο Σαούλ. Χρειάζεται όμως, νομίζω, να αναλύσουμε ευρύτερα το γεγονός τής αλλαγής που συνέβη στον Σαούλ με την κάθοδο και την έλευση τού Αγίου Πνεύματος, γιατί αυτό συμβαίνει και σε άλλους ανθρώπους. Κατ' αρχάς πρέπει να τονισθή ότι το Άγιον Πνεύμα, όπως φαίνεται στην περίπτωση τού Σαούλ, αλλά και σε άλλες περιπτώσεις, ενεργεί μέσα στην καρδιά  τού ανθρώπου. Πραγματικά, στην Βιβλικοπατερική Παράδοση η καρδιά είναι το κέντρο τού ανθρώπου, αφού εκεί κατά τρόπο μυστικό και πραγματικό αλληλοπεριχωρείται η ρίζα τής βιολογικής ζωής με την ρίζα τής πνευματικής ζωής. Κατά τον άγιο Νικόδημο τον αγιορείτη, η καρδιά είναι κέντρο φυσικό, αφού αρχίζει πρώτη να λειτουργή και τελευταία σταματά στον ανθρώπινο οργανισμό, κέντρο παραφυσικό, αφού εκεί ενεργούν τα πάθη, και κέντρο υπερφυσικό, αφού εκεί ενεργεί πρωταρχικά η άκτιστη ενέργεια τού Θεού. Ο άγιος Διάδοχος ο Φωτικής θα γράψη ότι με το άγιο Βάπτισμα η Χάρη τού Θεού έρχεται στο βάθος τής καρδιάς και δεν φεύγει ποτέ από εκεί. Έτσι στο βάθος τής καρδιάς ενεργεί η Χάρη τού Θεού, ενώ οι δαίμονες ενεργούν στην περιφέρεια ή στο περικάρδιο, όπως λένε οι άγιοι Πατέρες. Βέβαια, πρέπει να σημειωθή ότι όταν λέμε καρδιά εννοούμε και το σωματικό όργανο τής καρδιάς, αλλά και την λεγομένη πνευματική καρδιά, την βαθεία καρδία, που ενεργεί στο βάθος τής βιολογικής καρδιάς. Έτσι όταν κανείς αγωνίζεται να συγκεντρώση τον νου του μέσα στην καρδιά, τότε ο νους με την επιστροφή του βρίσκει πρώτα την βιολογική καρδιά, δηλαδή η προσοχή τού ανθρώπου συγκεντρώνεται στην βιολογική καρδιά, και στην συνέχεια βρίσκει την λεγόμενη πνευματική καρδιά. Αυτή δε η πνευματική καρδιά είναι η συνισταμένη τών δυνάμεων τής ψυχής, ήτοι τού λογιστικού, τού επιθυμητικού και τού θυμικού. Ο άνθρωπος που μετανοεί αισθάνεται την αλλαγή τής καρδιάς του. Γι' αυτό ο Προφητάναξ Δαυΐδ προσεύχεται: "καρδίαν καθαράν κτίσον εν εμοί, ο Θεός, και πνεύμα ευθές εγκαίνισον εν τοις εγκάτοις μου" (Ψαλμός ν΄ 12). Ο Απόστολος Παύλος λέγει ότι στην καρδιά τού ανθρώπου εγγράφεται ο νόμος τού Θεού. Γράφει: "η επιστολή ημών υμείς εστε, εγγεγραμμένη εν ταις καρδίαις ημών, γινωσκομένη και αναγινωσκομένη υπό πάντων ανθρώπων, φανερούμενοι ότι εστέ επιστολή Χριστού διακονηθείσα υφ' ημών, εγγεγραμμένη ου μέλανι, αλλά Πνεύματι Θεού ζώντος, ουκ εν πλαξί λιθίναις, αλλά εν πλαξί καρδίας σαρκίνας" (Β΄ Κορ. 3/γ: 2-3). Επίσης ο ίδιος ο Απόστολος, χρησιμοποιώντας προφητεία τού Προφήτου Ιερεμίου που πραγματοποιήθηκε στον καιρό τής παρουσίας τού Χριστού και τής καθόδου τού Αγίου Πνεύματος, γράφει: "ότι αύτη η διαθήκη ην διαθήσομαι τω οίκω Ισραήλ μετά τας ημέρας εκείνας, λέγει Κύριος: διδούς νόμους μου εις την διάνοιαν αυτών, και επί καρδίας αυτών επιγράψω αυτούς, και έσομαι αυτοίς εις Θεόν, και αυτοί έσονταί μοι εις λαόν" (Εβρ. 8/η: 10). Μέσα στην καρδιά γίνεται η νοερά προσευχή και εκεί ο άνθρωπος αποκτά βεβαίωση τής υπάρξεως και ενεργείας τής Χάριτος τού Θεού. Γι' αυτό και ο Απόστολος Παύλος τονίζει εμφαντικά: "καλόν γαρ χάριτι βεβαιούσθαι την καρδίαν" (Εβρ. 13/ιγ: 9).